arthānāmayāthātathyapratipattyā tiryagmanuṣhyeṣhu prekṣhārheṣhvapi kāruṇyabuddhayā cha mohamabhīṣhṭa- viṣhayaprasaṅgen rāgamanabhīṣhṭaviṣhayāprītyā dveṣhamiti tribhiliṅgairadhigamya jhagiti sambhavannāpi tribhūmiko‘pi moho nihantavyaḥ ..85..
ath mohakṣhapaṇopāyāntaramālochayati —
yathāsambhavan ta ev vināshayitavyā ityupadishati – aṭṭhe ajadhāgahaṇan shuddhātmādipadārthe yathāsvarūpasthite‘pi viparītābhinivesharūpeṇāyathāgrahaṇan karuṇābhāvo ya shuddhātmopalabdhilakṣhaṇaparamopekṣhāsanyamādviparītaḥ karuṇā- bhāvo dayāpariṇāmashcha athavā vyavahāreṇ karuṇāyā abhāvaḥ . keṣhu viṣhayeṣhu . maṇuvatiriesu manuṣhya- tiryagjīveṣhu iti darshanamohachihnam . visaesu ya ppasaṅgo nirviṣhayasukhāsvādarahitabahirātmajīvānān manognāmanognaviṣhayeṣhu cha yo‘sau prakarṣheṇ saṅgaḥ sansargastan dr̥uṣhṭvā prītyaprītiliṅgābhyān chāritramohasañgnau
ṭīkā : — 1padārthoṅkī ayathātathyarūp pratipattike dvārā aur tiryañch -manuṣhya 2prekṣhāyogya hone par bhī unake prati karuṇābuddhise mohako (jānakar), iṣhṭa viṣhayoṅkī āsaktise rāgako aur aniṣhṭa viṣhayoṅkī aprītise dveṣhako (jānakar) — isaprakār tīn liṅgoṅke dvārā (tīn prakārake mohako) pahichānakar tatkāl hī utpanna hote hī tīno prakārakā moh naṣhṭa kar dene yogya hai .
bhāvārtha : — mohake tīn bhed hain — darshanamoh, rāg aur dveṣh . padārthoṅke svarūpase viparīt mānyatā tathā tiryañchon aur manuṣhyoṅke prati tanmayatāse karuṇābhāv ve darshanamohake chihna hain, iṣhṭa viṣhayommen prīti rāgakā chihna hai aur aniṣhṭa viṣhayommen aprīti dveṣhakā chihna hai . in chihna onse tīnon prakārake mohako pahichānakar mumukṣhuoṅko use tatkāl hī naṣhṭa kar denā chāhiye ..85..
ab mohakṣhay karanekā upāyāntar (-dūsarā upāy) vichārate hain : —
shāstro vaḍe pratyakṣhaādithī jāṇato je artha ne, tasu moh pāme nāsh nishchay; shāstra samadhyayanīy chhe. 86.
146pravachanasār[ bhagavānashrīkundakund-
1. padārthoṅkī ayathātathyarūp pratipatti = padārtha jaise nahīn hai unhen vaisā samajhanā arthāt unhen anyathā svarūpase aṅgīkār karanā .
2. prekṣhāyogya = mātra prekṣhakabhāvase -dr̥uṣhṭāgnātārūpase -madhyasthabhāvase dekhane yogya .