Pravachansar-Hindi (simplified iso15919 transliteration).

< Previous Page   Next Page >


Page 147 of 513
PDF/HTML Page 180 of 546

 

kahānajainashāstramālā ]
gnānatattva -pragnāpan
147
jinashāstrādarthān pratyakṣhādibhirbudhyamānasya niyamāt .
kṣhīyate mohopachayaḥ tasmāt shāstran samadhyetavyam ..86..

yatkil dravyaguṇaparyāyasvabhāvenārhato gnānādātmanastathāgnānan mohakṣhapaṇopāyatven prāk pratipannan, tat khalūpāyāntaramidamapekṣhate . idan hi vihitaprathamabhūmikāsaṅkramaṇasya sarvagnopagna- tayā sarvato‘pyabādhitan shābdan pramāṇamākramya krīḍatastatsanskārasphu ṭīkr̥utavishiṣhṭasamvedan- shaktisampadaḥ sahr̥udayahr̥udayānandodbhedadāyinā pratyakṣheṇānyen vā tadavirodhinā pramāṇajāten rāgadveṣhau cha gnāyete vivekibhiḥ, tatastatparignānānantaramev nirvikārasvashuddhātmabhāvanayā rāgadveṣhamohā nihantavyā iti sūtrārthaḥ ..85.. ath dravyaguṇaparyāyaparignānābhāve moho bhavatīti yaduktan pūrvan tadarthamāgamābhyāsan kārayati . athavā dravyaguṇaparyāyatvairarhatparignānādātmaparignānan bhavatīti yaduktan tadātmaparignānamimamāgamābhyāsamapekṣhat iti pātanikādvayan manasi dhr̥utvā sūtramidan pratipādayati jiṇasatthādo aṭṭhe pachchakkhādīhin bujjhado ṇiyamā jinashāstrātsakāshāchchhuddhātmādipadārthān pratyakṣhādi-

anvayārtha :[jinashāstrāt ] jinashāstra dvārā [pratyakṣhādibhiḥ ] pratyakṣhādi pramāṇonse [arthān ] padārthoṅko [budhyamānasya ] jānanevāleke [niyamāt ] niyamase [mohopachayaḥ ] samyak prakārase adhyayan karanā chāhiye ..86..

ṭīkā :dravya -guṇ -paryāyasvabhāvase arhantake gnān dvārā ātmākā us prakārakā gnān mohakṣhayake upāyake rūpamen pahale (80vīn gāthāmen) pratipādit kiyā gayā thā, vah vāstavamen is (nimnalikhit) upāyāntarakī apekṣhā rakhatā hai . (vah upāyāntar kyā hai so kahā jātā hai) :

jisane pratham bhūmikāmen gaman kiyā hai aise jīvako, jo 2sarvagnopagna honese sarva prakārase abādhit hai aise shābda pramāṇako (-dravya shrutapramāṇako) prāpta karake krīṛā karane par, usake sanskārase vishiṣhṭa 3samvedanashaktirūp sampadā pragaṭ karane par, 4sahr̥udayajanoṅke hr̥udayako ānandakā 5udbhed denevāle pratyakṣha pramāṇase athavā 6usase aviruddha anya pramāṇasamūhase

1mohopachay [kṣhīyate ] kṣhay ho jātā hai [tasmāt ] isaliye [shāstran ] shāstrakā [samadhyetavyam ]

1. mohopachay = mohakā upachay . (upachay = sañchay; samūh)

2. sarvagnopagna = sarvagna dvārā svayam jānā huā (aur kahā huā) . 3. samvedan = gnān .

4. sahr̥uday = bhāvuk; shāstramen jis samay jis bhāvakā prasaṅg hoy us bhāvako hr̥udayamen grahaṇ karanevālā; budh; paṇḍit .

5. udbhed = sphu raṇ; pragaṭatā; phu vārā . 6. usase = pratyakṣha pramāṇase .