Pravachansar-Hindi (simplified iso15919 transliteration).

< Previous Page   Next Page >


Page 147 of 513
PDF/HTML Page 180 of 546

 

background image
jinashāstrādarthān pratyakṣhādibhirbudhyamānasya niyamāt .
kṣhīyate mohopachayaḥ tasmāt shāstran samadhyetavyam ..86..
yatkil dravyaguṇaparyāyasvabhāvenārhato gnānādātmanastathāgnānan mohakṣhapaṇopāyatven prāk
pratipannan, tat khalūpāyāntaramidamapekṣhate . idan hi vihitaprathamabhūmikāsaṅkramaṇasya sarvagnopagna-
tayā sarvato‘pyabādhitan shābdan pramāṇamākramya krīḍatastatsanskārasphu ṭīkr̥utavishiṣhṭasamvedan-
shaktisampadaḥ sahr̥udayahr̥udayānandodbhedadāyinā pratyakṣheṇānyen vā tadavirodhinā pramāṇajāten
anvayārtha :[jinashāstrāt ] jinashāstra dvārā [pratyakṣhādibhiḥ ] pratyakṣhādi pramāṇonse
[arthān ] padārthoṅko [budhyamānasya ] jānanevāleke [niyamāt ] niyamase [mohopachayaḥ ]
1mohopachay [kṣhīyate ] kṣhay ho jātā hai [tasmāt ] isaliye [shāstran ] shāstrakā [samadhyetavyam ]
samyak prakārase adhyayan karanā chāhiye ..86..
ṭīkā :dravya -guṇ -paryāyasvabhāvase arhantake gnān dvārā ātmākā us prakārakā gnān
mohakṣhayake upāyake rūpamen pahale (80vīn gāthāmen) pratipādit kiyā gayā thā, vah vāstavamen
is (nimnalikhit) upāyāntarakī apekṣhā rakhatā hai
. (vah upāyāntar kyā hai so kahā
jātā hai) :
jisane pratham bhūmikāmen gaman kiyā hai aise jīvako, jo 2sarvagnopagna honese sarva prakārase
abādhit hai aise shābda pramāṇako (-dravya shrutapramāṇako) prāpta karake krīṛā karane par, usake
sanskārase vishiṣhṭa
3samvedanashaktirūp sampadā pragaṭ karane par, 4sahr̥udayajanoṅke hr̥udayako
ānandakā 5udbhed denevāle pratyakṣha pramāṇase athavā 6usase aviruddha anya pramāṇasamūhase
kahānajainashāstramālā ]
gnānatattva -pragnāpan
147
rāgadveṣhau cha gnāyete vivekibhiḥ, tatastatparignānānantaramev nirvikārasvashuddhātmabhāvanayā rāgadveṣhamohā
nihantavyā iti sūtrārthaḥ
..85.. ath dravyaguṇaparyāyaparignānābhāve moho bhavatīti yaduktan pūrvan
tadarthamāgamābhyāsan kārayati . athavā dravyaguṇaparyāyatvairarhatparignānādātmaparignānan bhavatīti yaduktan
tadātmaparignānamimamāgamābhyāsamapekṣhat iti pātanikādvayan manasi dhr̥utvā sūtramidan pratipādayati
jiṇasatthādo aṭṭhe pachchakkhādīhin bujjhado ṇiyamā jinashāstrātsakāshāchchhuddhātmādipadārthān pratyakṣhādi-
1. mohopachay = mohakā upachay . (upachay = sañchay; samūh)
2. sarvagnopagna = sarvagna dvārā svayam jānā huā (aur kahā huā) . 3. samvedan = gnān .
4. sahr̥uday = bhāvuk; shāstramen jis samay jis bhāvakā prasaṅg hoy us bhāvako hr̥udayamen grahaṇ karanevālā;
budh; paṇḍit .
5. udbhed = sphu raṇ; pragaṭatā; phu vārā . 6. usase = pratyakṣha pramāṇase .