tattvataḥ samastamapi vastujātan parichchhindataḥ kṣhīyat evātattvābhiniveshasanskārakārī moho-
pachayaḥ . ato hi mohakṣhapaṇe paraman shabdabrahmopāsanan bhāvagnānāvaṣhṭambhadr̥uḍhīkr̥utapariṇāmen
samyagadhīyamānamupāyāntaram ..86..
ath kathan jainendre shabdabrahmaṇi kilārthānān vyavasthitiriti vitarkayati —
davvāṇi guṇā tesin pajjāyā aṭṭhasaṇṇayā bhaṇiyā .
tesu guṇapajjayāṇan appā davva tti uvadeso ..87..
dravyāṇi guṇāsteṣhān paryāyā arthasañgnayā bhaṇitāḥ .
teṣhu guṇaparyāyāṇāmātmā dravyamityupadeshaḥ ..87..
1tattvataḥ samasta vastumātrako jānane par 2atattvaabhiniveshake sanskār karanevālā mohopachay
(mohasamūh) avashya hī kṣhayako prāpta hotā hai . isaliye mohakā kṣhay karanemen, param shabdabrahmakī
upāsanākā bhāvagnānake avalamban dvārā dr̥urḥ kiye gaye pariṇāmase samyak prakār abhyās karanā
so upāyāntar hai . (jo pariṇām bhāvagnānake avalambanase dr̥urḥīkr̥ut ho aise pariṇāmase dravya
shrutakā abhyās karanā so mohakṣhay karaneke liye upāyāntar hai) ..86..
ab, jinendrake shabda brahmamen arthoṅkī vyavasthā (-padārthoṅkī sthiti) kis prakār hai
so vichār karate hain : —
anvayārtha : — [dravyāṇi ] dravya, [guṇāḥ] guṇ [teṣhān paryāyāḥ ] aur unakī paryāyen
[arthasañgnayā ] ‘artha’ nāmase [bhaṇitāḥ ] kahī gaī hain . [teṣhu ] unamen, [guṇaparyāyāṇām ātmā
dravyam ] guṇ -paryāyoṅkā ātmā dravya hai (guṇ aur paryāyoṅkā svarūp -sattva dravya hī hai, ve
bhinna vastu nahīn hain) [ iti upadeshaḥ ] isaprakār (jinendrakā) upadesh hai ..87..
148pravachanasār[ bhagavānashrīkundakund-
pramāṇairbudhyamānasya jānato jīvasya niyamānnishchayāt . kin phalan bhavati . khīyadi mohovachayo
durabhiniveshasanskārakārī mohopachayaḥ kṣhīyate pralīyate kṣhayan yāti . tamhā satthan samadhidavvan tasmāchchhāstran
samyagadhyetavyan paṭhanīyamiti . tadyathā – vītarāgasarvagnapraṇītashāstrāt ‘ego me sassado appā’ ityādi
paramātmopadeshakashrutagnānen tāvadātmānan jānīte kashchidbhavyaḥ, tadanantaran vishiṣhṭābhyāsavashen
paramasamādhikāle rāgādivikalparahitamānasapratyakṣheṇ cha tamevātmānan parichchhinatti, tathaivānumānen vā .
1. tattvataḥ = yathārtha svarūpase . 2. atattva – abhinivesh = yathārtha vastusvarūpase viparīt abhiprāy .
dravyo, guṇo ne paryayo sau ‘artha’ sañgnāthī kahyān;
guṇ -paryayono ātamā chhe dravya jin – upadeshamān. 87.