Pravachansar-Hindi (simplified iso15919 transliteration). Gatha: 87.

< Previous Page   Next Page >


Page 148 of 513
PDF/HTML Page 181 of 546

 

tattvataḥ samastamapi vastujātan parichchhindataḥ kṣhīyat evātattvābhiniveshasanskārakārī moho- pachayaḥ . ato hi mohakṣhapaṇe paraman shabdabrahmopāsanan bhāvagnānāvaṣhṭambhadr̥uḍhīkr̥utapariṇāmen samyagadhīyamānamupāyāntaram ..86..

ath kathan jainendre shabdabrahmaṇi kilārthānān vyavasthitiriti vitarkayati

davvāṇi guṇā tesin pajjāyā aṭṭhasaṇṇayā bhaṇiyā .

tesu guṇapajjayāṇan appā davva tti uvadeso ..87..
dravyāṇi guṇāsteṣhān paryāyā arthasañgnayā bhaṇitāḥ .
teṣhu guṇaparyāyāṇāmātmā dravyamityupadeshaḥ ..87..

pramāṇairbudhyamānasya jānato jīvasya niyamānnishchayāt . kin phalan bhavati . khīyadi mohovachayo durabhiniveshasanskārakārī mohopachayaḥ kṣhīyate pralīyate kṣhayan yāti . tamhā satthan samadhidavvan tasmāchchhāstran samyagadhyetavyan paṭhanīyamiti . tadyathāvītarāgasarvagnapraṇītashāstrāt ‘ego me sassado appā’ ityādi paramātmopadeshakashrutagnānen tāvadātmānan jānīte kashchidbhavyaḥ, tadanantaran vishiṣhṭābhyāsavashen paramasamādhikāle rāgādivikalparahitamānasapratyakṣheṇ cha tamevātmānan parichchhinatti, tathaivānumānen vā . (mohasamūh) avashya hī kṣhayako prāpta hotā hai . isaliye mohakā kṣhay karanemen, param shabdabrahmakī upāsanākā bhāvagnānake avalamban dvārā dr̥urḥ kiye gaye pariṇāmase samyak prakār abhyās karanā so upāyāntar hai . (jo pariṇām bhāvagnānake avalambanase dr̥urḥīkr̥ut ho aise pariṇāmase dravya shrutakā abhyās karanā so mohakṣhay karaneke liye upāyāntar hai) ..86..

ab, jinendrake shabda brahmamen arthoṅkī vyavasthā (-padārthoṅkī sthiti) kis prakār hai so vichār karate hain :

anvayārtha :[dravyāṇi ] dravya, [guṇāḥ] guṇ [teṣhān paryāyāḥ ] aur unakī paryāyen [arthasañgnayā ] ‘artha’ nāmase [bhaṇitāḥ ] kahī gaī hain . [teṣhu ] unamen, [guṇaparyāyāṇām ātmā dravyam ] guṇ -paryāyoṅkā ātmā dravya hai (guṇ aur paryāyoṅkā svarūp -sattva dravya hī hai, ve bhinna vastu nahīn hain) [ iti upadeshaḥ ] isaprakār (jinendrakā) upadesh hai ..87..

dravyo, guṇo ne paryayo sau ‘artha’ sañgnāthī kahyān; guṇ -paryayono ātamā chhe dravya jinupadeshamān. 87.

148pravachanasār[ bhagavānashrīkundakund-

1tattvataḥ samasta vastumātrako jānane par 2atattvaabhiniveshake sanskār karanevālā mohopachay

1. tattvataḥ = yathārtha svarūpase . 2. atattvaabhinivesh = yathārtha vastusvarūpase viparīt abhiprāy .