Pravachansar-Hindi (simplified iso15919 transliteration). Gatha: 87.

< Previous Page   Next Page >


Page 148 of 513
PDF/HTML Page 181 of 546

 

background image
tattvataḥ samastamapi vastujātan parichchhindataḥ kṣhīyat evātattvābhiniveshasanskārakārī moho-
pachayaḥ
. ato hi mohakṣhapaṇe paraman shabdabrahmopāsanan bhāvagnānāvaṣhṭambhadr̥uḍhīkr̥utapariṇāmen
samyagadhīyamānamupāyāntaram ..86..
ath kathan jainendre shabdabrahmaṇi kilārthānān vyavasthitiriti vitarkayati
davvāṇi guṇā tesin pajjāyā aṭṭhasaṇṇayā bhaṇiyā .
tesu guṇapajjayāṇan appā davva tti uvadeso ..87..
dravyāṇi guṇāsteṣhān paryāyā arthasañgnayā bhaṇitāḥ .
teṣhu guṇaparyāyāṇāmātmā dravyamityupadeshaḥ ..87..
1tattvataḥ samasta vastumātrako jānane par 2atattvaabhiniveshake sanskār karanevālā mohopachay
(mohasamūh) avashya hī kṣhayako prāpta hotā hai . isaliye mohakā kṣhay karanemen, param shabdabrahmakī
upāsanākā bhāvagnānake avalamban dvārā dr̥urḥ kiye gaye pariṇāmase samyak prakār abhyās karanā
so upāyāntar hai
. (jo pariṇām bhāvagnānake avalambanase dr̥urḥīkr̥ut ho aise pariṇāmase dravya
shrutakā abhyās karanā so mohakṣhay karaneke liye upāyāntar hai) ..86..
ab, jinendrake shabda brahmamen arthoṅkī vyavasthā (-padārthoṅkī sthiti) kis prakār hai
so vichār karate hain :
anvayārtha :[dravyāṇi ] dravya, [guṇāḥ] guṇ [teṣhān paryāyāḥ ] aur unakī paryāyen
[arthasañgnayā ] ‘artha’ nāmase [bhaṇitāḥ ] kahī gaī hain . [teṣhu ] unamen, [guṇaparyāyāṇām ātmā
dravyam ] guṇ -paryāyoṅkā ātmā dravya hai (guṇ aur paryāyoṅkā svarūp -sattva dravya hī hai, ve
bhinna vastu nahīn hain) [ iti upadeshaḥ ] isaprakār (jinendrakā) upadesh hai
..87..
148pravachanasār[ bhagavānashrīkundakund-
pramāṇairbudhyamānasya jānato jīvasya niyamānnishchayāt . kin phalan bhavati . khīyadi mohovachayo
durabhiniveshasanskārakārī mohopachayaḥ kṣhīyate pralīyate kṣhayan yāti . tamhā satthan samadhidavvan tasmāchchhāstran
samyagadhyetavyan paṭhanīyamiti . tadyathāvītarāgasarvagnapraṇītashāstrāt ‘ego me sassado appā’ ityādi
paramātmopadeshakashrutagnānen tāvadātmānan jānīte kashchidbhavyaḥ, tadanantaran vishiṣhṭābhyāsavashen
paramasamādhikāle rāgādivikalparahitamānasapratyakṣheṇ cha tamevātmānan parichchhinatti, tathaivānumānen vā
.
1. tattvataḥ = yathārtha svarūpase . 2. atattvaabhinivesh = yathārtha vastusvarūpase viparīt abhiprāy .
dravyo, guṇo ne paryayo sau ‘artha’ sañgnāthī kahyān;
guṇ -paryayono ātamā chhe dravya jin
upadeshamān. 87.