matyasyātmanaḥ svabhāv ev sthitimāsūtrayanti, te khalu sahajavijr̥umbhitānekāntadr̥uṣhṭiprakṣhapit-
samastaikāntadr̥uṣhṭiparigrahagrahā manuṣhyādigatiṣhu tadvigraheṣhu chāvihitāhaṅkāramamakārā
anekāpavarakasañchāritaratnapradīpamivaikarūpamevātmānamupalabhamānā avichalitachetanāvilās-
mātramātmavyavahāramurarīkr̥utya kroḍīkr̥utasamastakriyākuṭumbakan manuṣhyavyavahāramanāshrayanto vishrānta-
rāgadveṣhonmeṣhatayā paramamaudāsīnyamavalambamānā nirastasamastaparadravyasaṅgatitayā svadravyeṇaiv kevalen
saṅgatatvātsvasamayā jāyante
.
ataḥ svasamay evātman -stattvam ..94..
niratāḥ jīvāḥ parasamaig tti ṇiddiṭṭhā te parasamayā iti nirdiṣhṭāḥ ka thitāḥ . tathāhitathāhi —
manuṣhyādiparyāyarūpo‘hamityahaṅkāro bhaṇyate, manuṣhyādisharīran tachchharīrādhārotpannapañchendriyaviṣhayasukhasvarūpan
cha mameti mamakāro bhaṇyate, tābhyān pariṇatāḥ mamakārāhaṅkārarahitaparamachaitanyachamatkārapariṇateshchyutā ye te
ka rmodayajanitaparaparyāyaniratatvātparasamayā mithyādr̥uṣhṭayo bhaṇyante . ādasahāvamhi ṭhidā ye punarātmasvarūpe
sthitāste sagasamayā muṇedavvā svasamayā mantavyā gnātavyā iti . tadyathātadyathā — anekāpavarak sañchāritaik -
ratnapradīp ivānek sharīreṣhvapyeko‘hamiti dr̥uḍhasanskāreṇ nijashuddhātmani sthitā ye te ka rmodayajanit-
paryāyapariṇatirahitatvātsvasamayā bhavantītyarthaḥ ..94.. ath dravyasya sattādilakṣhaṇatrayan sūchayati —
kahānajainashāstramālā ]
gneyatattva -pragnāpan
169
pra 22
hain (-līn hote hain), ve — jinhonne sahaj -vikasit anekāntadr̥uṣhṭi se samasta ekāntadr̥uṣhṭike
1parigrahake āgrah prakṣhīṇ kar diye hain, aise — manuṣhyādi gatiyommen aur un gatiyoṅke sharīrommen
ahaṅkār – mamakār na karake anek kakṣhon (kamaron) men 2sañchārit ratnadīpakakī bhān̐ti ekarūp
hī ātmāko upalabdha (-anubhav) karate huye, avichalit -chetanāvilāsamātra ātmavyavahārako
aṅgīkār karake, jisamen samasta kriyākalāpase bheṇṭ kī jātī hai aise manuṣhyavyavahārakā āshray
nahīn karate huye, rāgadveṣhakā unmeṣh (prākaṭay) ruk jānese param udāsīnatākā ālamban lete
huye, samasta paradravyoṅkī saṅgati dūr kar denese mātra svadravyake sāth hī saṅgatatā honese vāstavamen
3svasamay hote hain arthāt svasamayarūp pariṇamit hote hain .
isaliye svasamay hī ātmākā tattva hai .
1. parigrah = svīkār; aṅgīkār .
2. sañchārit = lejāye gaye . (jaise bhinna -bhinna kamarommen lejāyā gayā ratnadīpak ekarūp hī hai, vah kiñchitmātra
bhī kamareke rūpamen nahīn hotā, aur na kamarekī kriyā karatā hai, usīprakār bhinna -bhinna sharīrommen praviṣhṭa
honevālā ātmā ekarūp hī hai, vah kiñchitmātra bhī sharīrarūp nahīn hotā aur na sharīrakī kriyā karatā
hai – isaprakār gnānī jānatā hai .)
3. jo jīv svake sāth ekatvakī mānyatāpūrvak (svake sāth) yukta hotā hai use sva -samay kahā jātā
.