pradeshabhedābhāvād dravyeṇ sahaikatvamavalambamānan dravyasya svabhāv ev kathan na bhavet . tattu dravyāntarāṇāmiv dravyaguṇaparyāyāṇān na pratyekan parisamāpyate, yato hi parasparasādhit- siddhiyuktatvātteṣhāmastitvamekamev, kārtasvaravat .
yathā hi dravyeṇ vā kṣhetreṇ vā kālen vā bhāven vā kārtasvarāt pr̥uthaganupalabhyamānaiḥ kartr̥ukaraṇādhikaraṇarūpeṇ pītatādiguṇānān kuṇḍalādiparyāyāṇān cha svarūpamupādāy pravartamān- pravr̥uttiyuktasya kārtasvarāstitven niṣhpāditaniṣhpattiyuktaiḥ pītatādiguṇaiḥ kuṇḍalādiparyāyaishcha yadastitvan kārtasvarasya sa svabhāvaḥ, tathā hi dravyeṇ vā kṣhetreṇ vā kālen vā bhāven vā dravyātpr̥uthaganupalabhyamānaiḥ kartr̥ukaraṇādhikaraṇarūpeṇ guṇānān paryāyāṇān cha svarūpamupādāy sheṣhajīvānān cha bhinnan bhavati na cha tathā . kaiḥ sah . guṇehin sagapajjaehin kevalagnānādiguṇaiḥ kiñchidūnacharamasharīrākārādisvakaparyāyaishcha sah . kathambhūtaiḥ . chittehin siddhagatitvamatīndriyatvamakāyatvam- yogatvamavedatvamityādibahubhedabhinnaiḥ . na kevalan guṇaparyāyaiḥ sah bhinnan na bhavati . uppādavvayadhuvattehin shuddhātmaprāptirūpamokṣhaparyāyasyotpādo rāgādivikalparahitaparamasamādhirūpamokṣhamārgaparyāyasya vyayastathā mokṣhamokṣhamārgādhārabhūtānvayadravyatvalakṣhaṇan dhrauvyan chetyuktalakṣhaṇotpādavyayadhrauvyaishcha sah bhinnan na bhavati . katham . savvakālan sarvakālaparyantan yathā bhavati . kasmāttaiḥ sah bhinnan na bhavatīti chet. yataḥ kāraṇādguṇaparyāyāstitvenotpādavyayadhrauvyāstitven cha kartr̥ubhūten shuddhātmadravyāstitvan sādhyate, anekatva hone par bhī pradeshabhed na honese dravyake sāth ekatvako dhāraṇ karatā huā, dravyakā svabhāv hī kyon na ho ? (avashya ho .) vah astitva — jaise bhinna -bhinna dravyommen pratyekamen samāpta ho jātā hai usīprakār — dravya -guṇ -paryāyamen pratyekamen samāpta nahīn ho jātā, kyoṅki unakī siddhi paraspar hotī hai, isaliye (arthāt dravya -guṇ aur paryāy ek dūsarese paraspar siddha hote hain isaliye — yadi ek na ho to dūsare do bhī siddha nahīn hote isaliye) unakā astitva ek hī hai; — suvarṇakī bhān̐ti .
jaise dravya, kṣhetra, kāl yā bhāvase 1suvarṇase jo pr̥uthak dikhāī nahīn dete; kartā -karaṇ- adhikaraṇarūpase pītatvādiguṇoṅke aur kuṇḍalādiparyāyoṅke svarūpako dhāraṇ karake pravartamān suvarṇake astitvase jinakī utpatti hotī hai, — aise pītatvādiguṇon aur kuṇḍalādi paryāyonse jo suvarṇakā astitva hai, vah suvarṇakā svabhāv hai; usīprakār dravyase, kṣhetrase, kālase yā bhāvase jo dravyase pr̥uthak dikhāī nahīn dete, kartā -karaṇ-2adhikaraṇarūpase guṇoṅke aur paryāyoṅke
1. pītatvādi guṇ aur kuṇḍalādi paryāyen .
2. dravya hī guṇ -paryāyoṅkā kartā (karanevālā), unakā karaṇ (sādhan) aur unakā adhikaraṇ (ādhār)