pravartamānapravr̥uttiyuktasya dravyāstitven niṣhpāditaniṣhpattiyuktairguṇaiḥ paryāyaishcha yadastitvan dravyasya sa
svabhāvaḥ . yathā vā dravyeṇ vā kṣhetreṇ vā kālen vā bhāven vā pītatādiguṇebhyaḥ
kuṇḍalādiparyāyebhyashcha pr̥uthaganupalabhyamānasya kartr̥ukaraṇādhik raṇarūpeṇ kārtasvarasvarūpamupādāy
pravartamānapravr̥uttiyuktaiḥ pītatādiguṇaiḥ kuṇḍalādiparyāyaishcha niṣhpāditaniṣhpattiyuktasya kārtasvarasya
mūlasādhanatayā tairniṣhpāditan yadastitvan sa svabhāvaḥ, tathā dravyeṇ vā kṣhetreṇ vā kālen
vā bhāven vā guṇebhyaḥ paryāyebhyashcha pr̥uthaganupalabhyamānasya kartr̥ukaraṇādhikaraṇarūpeṇ
shuddhātmadravyāstitven cha guṇaparyāyotpādavyayadhrauvyāstitvan sādhyat iti . tadyathā – yathā svakīy-
dravyakṣhetrakālabhāvaiḥ suvarṇādabhinnānān pītatvādiguṇakuṇḍalādiparyāyāṇān sambandhi yadastitvan sa ev
suvarṇasya sadbhāvaḥ, tathā svakīyadravyakṣhetrakālabhāvaiḥ paramātmadravyādabhinnānān kevalagnānādiguṇakiñchidūn-
charamasharīrākārādiparyāyāṇān sambandhi yadastitvan sa ev muktātmadravyasya sadbhāvaḥ . yathā svakīy-
dravyakṣhetrakālabhāvaiḥ pītatvādiguṇakuṇḍalādiparyāyebhyaḥ sakāshādabhinnasya suvarṇasya sambandhi yadastitvan sa
1. jo = jo suvarṇa .
2. unase = pītatvādi guṇon aur kuṇḍalādi paryāyonse . (suvarṇakā astitva niṣhpanna honemen, upajanemen, yā
siddha honemen mūlasādhan pītatvādi guṇ aur kuṇḍalādi paryāyen hain .)
176pravachanasār[ bhagavānashrīkundakund-
svarūpako dhāraṇ karake pravartamān dravyake astitvase jinakī utpatti hotī hai, — aise guṇon aur
paryāyonse jo dravyakā astitva hai, vah svabhāv hai . (dravyase, kṣhetrase, kālase yā bhāvase suvarṇase
bhinna na dikhāī denevāle pītatvādik aur kuṇḍalādikakā astitva vah suvarṇakā hī astitva
hai, kyoṅki pītatvādikake aur kuṇḍalādikake svarūpako suvarṇa hī dhāraṇ karatā hai, isaliye
suvarṇake astitvase hī pītatvādikakī aur kuṇḍalādikakī niṣhpatti — siddha — hotī hai; suvarṇa
na ho to pītatvādik aur kuṇḍalādik bhī na hon, isīprakār dravyase, kṣhetrase, kālase yā bhāvase
dravyase bhinna nahīn dikhāī denevāle guṇon aur paryāyoṅkā astitva vah dravyakā hī astitva hai,
kyoṅki guṇon aur paryāyoṅke svarūpako dravya hī dhāraṇ karatā hai, isaliye dravyake astitvase
hī guṇoṅkī aur paryāyoṅkī niṣhpatti hotī hai, dravya na ho to guṇ aur paryāyen bhī na hon . aisā
astitva vah dravyakā svabhāv hai .)
athavā, jaise dravyase, kṣhetrase, kālase yā bhāvase 1jo pītatvādi guṇonse aur kuṇḍalādi
paryāyonse pr̥uthak nahīn dikhāī detā; kartā -karaṇ -adhikaraṇarūpase suvarṇake svarūpako dhāraṇ
karake pravartamān pītatvādiguṇon aur kuṇḍalādiparyāyonse jisakī niṣhpatti hotī hai, — aise
suvarṇakā, mūlasādhanapanese 2unase niṣhpanna hotā huā, jo astitva hai, vah svabhāv hai; usīprakār
dravyase, kṣhetrase, kālase yā bhāvase guṇonse aur paryāyonse jo pr̥uthak nahīn dikhāī detā, kartā-