Pravachansar-Hindi (simplified iso15919 transliteration).

< Previous Page   Next Page >


Page 181 of 513
PDF/HTML Page 214 of 546

 

background image
kahānāmātmīyātmīyasya visheṣhalakṣhaṇabhūtasya svarūpāstitvasyāvaṣhṭambhenottiṣhṭhannānātvan sāmānya-
lakṣhaṇabhūten sādr̥ushyodbhāsinānokahatvenotthāpitamekatvan tiriyati, tathā bahūnān bahuvidhānān
dravyāṇāmātmīyātmīyasya visheṣhalakṣhaṇabhūtasya svarūpāstitvasyāvaṣhṭambhenottiṣhṭhannānātvan sāmānya-
lakṣhaṇabhūten sādr̥ushyodbhāsinā sadityasya bhāvenotthāpitamekatvan tiriyati
. yathā cha teṣhāmano-
kahānān sāmānyalakṣhaṇabhūten sādr̥ushyodbhāsinānokahatvenotthāpitenaikatven tirohitamapi
visheṣhalakṣhaṇabhūtasya svarūpāstitvasyāvaṣhṭambhenottiṣhṭhannānātvamuchchakāsti, tathā sarvadravyāṇāmapi
sāmānyalakṣhaṇabhūten sādr̥ushyodbhāsinā sadityasya bhāvenotthāpitenaikatven tirohitamapi visheṣh-
lakṣhaṇabhūtasya svarūpāstitvasyāvaṣhṭambhenottiṣhṭhannānātvamuchchakāsti
..97..
shuddhasaṅgrahanayen sarvagatan sarvapadārthavyāpakam . idan kenokta m . uvadisadā khalu dhamman jiṇavaravasaheṇ paṇṇattan
dharman vastusvabhāvasaṅgrahamupadishatā khalu sphu ṭan jinavaravr̥uṣhabheṇ pragnaptamiti . tadyathāyathā sarve muktātmanaḥ
santītyukte sati paramānandaikalakṣhaṇasukhāmr̥utarasāsvādabharitāvasthalokākāshpramitashuddhāsaṅkhyeyātmapradeshai-
kahānajainashāstramālā ]
gneyatattva -pragnāpan
181
jaise bahutase, anek prakārake vr̥ukṣhoṅko apane apane visheṣhalakṣhaṇabhūt svarūpāstitvake
avalambanase utpanna honevāle anekatvako, sāmānya lakṣhaṇabhūt 1sādr̥ushyadarshak vr̥ukṣhatvase utpanna
honevālā ekatva 2tirohit (adr̥ushya) kar detā hai, isīprakār bahutase, anekaprakārake dravyoṅko
apane -apane visheṣh lakṣhaṇabhūt svarūpāstitvake avalambanase utpanna honevāle anekatvako,
sāmānyalakṣhaṇabhūt sādr̥ushyadarshak ‘sat’ panese (-‘sat’ aise bhāvase, astitvase, ‘hai’ panese)
utpanna honevālā ekatva tirohit kar detā hai
. aur jaise un vr̥ukṣhoṅke viṣhayamen sāmānyalakṣhaṇabhūt
sādr̥ushyadarshak vr̥ukṣhatvase utpanna honevāle ekatvase tirohit hone par bhī (apane -apane)
visheṣhalakṣhaṇabhūt svarūpāstitvake avalambanase utpanna honevālā anekatva spaṣhṭatayā prakāshamān
rahatā hai, (banā rahatā hai, naṣhṭa nahīn hotā); usīprakār sarva dravyoṅke viṣhayamen bhī sāmānyalakṣhaṇabhūt
sādr̥ushyadarshak ‘sat’ panese utpanna honevāle ekatvase tirohit hone par bhī (apane -apane)
visheṣhalakṣhaṇabhūt svarūpāstitvake avalambanase utpanna honevālā anekatva spaṣhṭatayā prakāshamān
rahatā hai
.
[bahutase (saṅkhyāpekṣhāse anek) aur anek prakārake (arthāt āmra, ashokādi)
vr̥ukṣhoṅkā apanā -apanā svarūpāstitva bhinna -bhinna hai, isaliye svarūpāstitvakī apekṣhāse unamen
anekatva hai, parantu vr̥ukṣhatva jo ki sarva vr̥ukṣhoṅkā sāmānyalakṣhaṇ hai aur jo sarva vr̥ukṣhommen sādr̥ushya
batalātā hai, usakī apekṣhāse sarva vr̥ukṣhommen ekatva hai
. jab is ekatvako mukhya karate hain tab
anekatva gauṇ ho jātā hai; isīprakār bahutase (ananta) aur anek (chhah) prakārake dravyoṅkā
1. sādr̥ushya = samānatva .2. tirohit = tirobhūt; āchchhādit; adr̥ushya .