davvan sahāvasiddhan saditi jiṇā tachchado samakkhādā .
stathā kiñchidūnacharamasharīrākārādiparyāyaishcha saṅkaravyatikaraparihārarūpajātibheden bhinnānāmapi sarveṣhān siddhajīvānān grahaṇan bhavati, tathā ‘sarvan sat’ ityukte saṅgrahanayen sarvapadārthānān grahaṇan bhavati . athavā seneyan vanamidamityukte ashvahastyādipadārthānān nimbāmrādivr̥ukṣhāṇān svakīyasvakīyajātibhedabhinnānān yugapadgrahaṇan bhavati, tathā sarvan sadityukte sati sādr̥ushyasattābhidhānen mahāsattārūpeṇ shuddhasaṅgrah- nayen sarvapadārthānān svajātyavirodhen grahaṇan bhavatītyarthaḥ ..97.. ath yathā dravyan svabhāvasiddhan tathā apanā -apanā svarūpāstitva bhinna -bhinna hai isaliye svarūpāstitvakī apekṣhāse unamen anekatva hai, parantu satpanā (-astitvapanā, ‘hai’ aisā bhāv) jo ki sarva dravyoṅkā sāmānya lakṣhaṇ hai aur jo sarvadravyommen sādr̥ushya batalātā hai usakī apekṣhāse sarvadravyommen ekatva hai . jab is ekatvako mukhya karate hain tab anekatva gauṇ ho jātā hai . aur isaprakār jab sāmānya satpaneko mukhyatāse lakṣhamen lene par sarva dravyoṅke ekatvakī mukhyatā honese anekatva gauṇ ho jātā hai, tab bhī vah (samasta dravyoṅkā svarūp -astitva sambandhī) anekatva spaṣhṭatayā prakāshamān hī rahatā hai . ] (isaprakār sādr̥ushya astitvakā nirūpaṇ huā) ..97..
ab, dravyonse dravyāntarakī utpatti honekā aur dravyase sattākā 1arthāntaratva honekā khaṇḍan karate hain . (arthāt aisā nishchit karate hain ki kisī dravyase anya dravyakī utpatti nahīn hotī aur dravyase astitva koī pr̥uthak padārtha nahīn hai) : —
anvayārtha : — [dravyan ] dravya [svabhāvasiddhan ] svabhāvase siddha aur [sat iti ] (svabhāvase hī) ‘sat’ hai, aisā [jināḥ ] jinendradevane [tattvataḥ ] yathārthataḥ [samākhyātavantaḥ ] kahā hai; [tathā ] isaprakār [āgamataḥ ] āgamase [siddhan ] siddha hai; [yaḥ ] jo [na ichchhati ] ise nahīn mānatā [saḥ ] vah [hi ] vāstavamen [parasamayaḥ ] parasamay hai ..98..
182pravachanasār[ bhagavānashrīkundakund-
1. arthāntaratva = anyapadārthapanā .