nechchhati sa khalu parasamay ev draṣhṭavyaḥ ..98..
athotpādavyayadhrauvyātmakatve‘pi sad dravyan bhavatīti vibhāvayati —
sadavaṭṭhidan sahāve davvan davvassa jo hi pariṇāmo .
atthesu so sahāvo ṭhidisambhavaṇāsasambaddho ..99..
sadavasthitan svabhāve dravyan dravyasya yo hi pariṇāmaḥ .
artheṣhu sa svabhāvaḥ sthitisambhavanāshasambaddhaḥ ..99..
ih hi svabhāve nityamavatiṣhṭhamānatvātsaditi dravyam . svabhāvastu dravyasya dhrauvyo-
tpādochchhedaikyātmakapariṇāmaḥ . yathaiv hi dravyavāstunaḥ sāmastyenaikasyāpi viṣhkambhakram-
sati sattaiv dravyan bhavatīti pragnāpayati — sadavaṭṭhidan sahāve davvan dravyan muktātmadravyan bhavati . kin kartr̥u .
saditi shuddhachetanānvayarūpamastitvam . kimvishiṣhṭam . avasthitam . kva . svabhāve . svabhāvan kathayati —
davvassa jo hi pariṇāmo tasya paramātmadravyasya sambandhī hi sphu ṭan yaḥ pariṇāmaḥ . keṣhu viṣhayeṣhu . atthesu
186pravachanasār[ bhagavānashrīkundakund-
aisā honese (yah nishchit huā ki) dravya svayamev sat hai . jo aisā nahīn mānatā vah
(use) vāstavamen ‘parasamay’ (mithyādr̥uṣhṭi) hī mānanā ..98..
ab, yah batalāte hain ki utpād -vyay -dhrauvyātmak hone par bhī dravya ‘sat’ hai : —
anvayārtha : — [svabhāve ] svabhāvamen [avasthitan ] avasthit (honese) [dravyan ] dravya
[sat ] ‘sat’ hai; [dravyasya ] dravyakā [yaḥ hi ] jo [sthitisambhavanāshasambaddhaḥ ]
utpādavyayadhrauvya sahit [pariṇāmaḥ ] pariṇām hai [saḥ ] vah [artheṣhu svabhāvaḥ ] padārthoṅkā
svabhāv hai ..99..
ṭīkā : — yahān̐ (vishvamen) svabhāvamen nitya avasthit honese dravya ‘sat’ hai . svabhāv
dravyakā dhrauvya -utpād -vināshakī ekatāsvarūp pariṇām hai .
jaise 1dravyakā vāstu samagrapane dvārā (akhaṇḍatā dvārā) ek honepar bhī, vistārakramamen
1. dravyakā vāstu = dravyakā sva -vistār, dravyakā sva -kṣhetra, dravyakā sva -ākār, dravyakā sva -dal .
(vāstu = ghar, nivāsasthān, āshray, bhūmi .)
dravyo svabhāv viṣhe avasthit, tethī ‘sat’ sau dravya chhe ;
utpād -dhrauvya -vināshayut pariṇām dravyasvabhāv chhe. 99.