tayaikamev vastu, na vastvantaran, tathā dravyan svayamev pūrvāvasthāvasthitaguṇāduttarāvasthāvasthit- guṇan pariṇamatpūrvottarāvasthāvasthitaguṇābhyān tābhyāmanubhūtātmasattākan pūrvottarāvasthāvasthit- guṇābhyān samamavishiṣhṭasattākatayaikamev dravyan, na dravyāntaram . yathaiv chotpadyamānan pāṇḍubhāven vyayamānan haritabhāvenāvatiṣhṭhamānan sahakāraphalatvenotpādavyayadhrauvyāṇyekavastuparyāyadvāreṇ sahakāraphalan, tathaivotpadyamānamuttarāvasthāvasthitaguṇen vyayamānan pūrvāvasthāvasthitaguṇenāvatiṣhṭhamānan dravyatvaguṇenotpādavyayadhrauvyāṇyekadravyaparyāyadvāreṇ dravyan bhavati ..104.. guṇāt kevalagnānotpattibījabhūtātsakāshātsakalavimalakevalagnānaguṇāntaram . kathambhūtan satpariṇamati . sadavisiṭṭhan svakīyasvarūpatvāchchidrūpāstitvādavishiṣhṭamabhinnam . tamhā guṇapajjāyā bhaṇiyā puṇ davvamev tti tasmāt kāraṇānna kevalan pūrvasūtroditāḥ dravyaparyāyāḥ dravyan bhavanti, guṇarūpaparyāyā guṇaparyāyā bhaṇyante te‘pi dravyamev bhavanti . athavā sansārijīvadravyan matismr̥utyādivibhāvaguṇan tyaktvā shrutagnānādi- sattāvālā honese ek hī vastu hai, anya vastu nahīn; isīprakār dravya svayam hī 1pūrva avasthāmen avasthit guṇamense uttar avasthāmen avasthit guṇarūp pariṇamit hotā huā, pūrva aur uttar avasthāmen avasthit un guṇoṅke dvārā apanī sattākā anubhav karatā hai, isaliye pūrva aur uttar avasthāmen avasthit guṇoṅke sāth avashiṣhṭa sattāvālā honese ek hī dravya hai, dravyāntar nahīn .
(āmake dr̥uṣhṭāntakī bhān̐ti, dravya svayam hī guṇakī pūrva paryāyamense uttaraparyāyarūp pariṇamit hotā huā, pūrva aur uttar guṇaparyāyoṅke dvārā apane astitvakā anubhav karatā hai, isaliye pūrva aur uttar guṇaparyāyoṅke sāth abhinna astitva honese ek hī dravya hai dravyāntar nahīn; arthāt ve ve guṇaparyāyen aur dravya ek hī dravyarūp hain, bhinna -bhinna dravya nahīn hain .)
aur, jaise pītabhāvase utpanna hotā haritabhāvase naṣhṭa hotā aur āmraphalarūpase sthir rahatā honese āmraphal ek vastukī paryāyon dvārā utpād -vyay -dhrauvya hai, usīprakār uttar avasthāmen avasthit guṇase utpanna, pūrva avasthāmen avasthit guṇase naṣhṭa aur dravyatva guṇase sthir honese, dravya ekadravyaparyāyake dvārā utpād -vyay -dhrauvya hai .
bhāvārtha : — isase pūrvakī gāthāmen dravyaparyāyake dvārā (anek dravyaparyāyoṅke dvārā) dravyake utpād -vyay -dhrauvya batāye gaye the . is gāthāmen guṇaparyāyake dvārā (ek- dravyaparyāyake dvārā) dravyake utpād -vyay -dhrauvya batāye gaye hain ..104.. pra. 26
1. pūrva avasthāmen avāsthit guṇ = pahalekī avasthāmen rahā huā guṇ; guṇakī pūrva paryāy; pūrva guṇaparyāya.