Pravachansar-Hindi (simplified iso15919 transliteration).

< Previous Page   Next Page >


Page 205 of 513
PDF/HTML Page 238 of 546

 

kahānajainashāstramālā ]
gneyatattva -pragnāpan
205

evottarīyasya guṇin iti tayorna pradeshavibhāgaḥ, tathā ya ev sattāyā guṇasya pradeshāsta ev dravyasya guṇin iti tayorna pradeshavibhāgaḥ . evamapi tayoranyatvamasti tallakṣhaṇasadbhāvāt . atadbhāvo hyanyatvasya lakṣhaṇan, tattu sattādravyayorvidyat ev, guṇaguṇinostadbhāvasyābhāvāt, shuklottarīyavadev . tathā hiyathā yaḥ kilaikachakṣhurindriyaviṣhayamāpadyamānaḥ samastetarendriy- grāmagocharamatikrāntaḥ shuklo guṇo bhavati, na khalu tadakhilendriyagrāmagocharībhūtamuttarīyan bhavati, yachcha kilākhilendriyagrāmagocharībhūtamuttarīyan bhavati, na khalu sa ekachakṣhurindriyaviṣhayamāpadyamānaḥ samastetarendriyagrāmagocharamatikrāntaḥ shuklo guṇo bhavatīti tayostadbhāvasyābhāvaḥ; tathā yā kasmāddhetoḥ . bhinnapradeshābhāvāt . ka yoriv . shuklavastrashuklaguṇayoriv . idi sāsaṇan hi vīrassa iti shāsanamupadesh āgneti . kasya . vīrasya vīrābhidhānāntimatīrthaṅkaraparamadevasya . aṇṇattan tathāpi pradeshābhede‘pi muktātmadravyashuddhasattāguṇayoranyatvan bhinnatvan bhavati . kathambhūtam . atabbhāvo atadbhāvarūpan sañgnālakṣhaṇaprayojanādibhedasvabhāvam . yathā pradesharūpeṇābhedastathā sañgnādilakṣhaṇarūpeṇāpyabhedo bhavatu, ko doṣh iti chet . naivam . ṇa tabbhavan hodi tanmuktātmadravyan shuddhātmasattāguṇen sah pradeshābhede‘pi hī vastrakeguṇīkehain, isaliye unamen pradeshabhed nahīn hai; isīprakār jo sattākeguṇakepradesh hain ve hī dravyakeguṇīkehain, isaliye unamen pradeshabhed nahīn hai .

aisā hone par bhī unamen (-sattā aur dravyamen) anyatva hai, kyoṅki (unamen) anyatvake lakṣhaṇakā sadbhāv hai . 1atadbhāv anyatvakā lakṣhaṇ hai . vah to sattā aur dravyake hai hī, kyoṅki guṇ aur guṇīke 2tadbhāvakā abhāv hotā haishuklatva aur vastrakī bhān̐ti . vah is prakār hai ki :jaise ek chakṣhuindriyake viṣhayamen ānevālā aur anya sab indriyoṅke samūhako gochar na honevālā shuklatva guṇ hai vah samasta indriy samūhako gochar honevālā aisā vastra nahīn hai; aur jo samasta indriyasamūhako gochar honevālā vastra hai vah ek chakṣhuindriyake viṣhayamen ānevālā tathā anya samasta indriyoṅke samūhako gochar na honevālā aisā shuklatva guṇ nahīn hai, isaliye unake tadbhāvakā abhāv hai; isīprakār, 3kisīke āshray rahanevālī,

1. atadbhāv = (kathañchit) usakā na honā; (kathañchit) usarūp na honā (kathañchit) atadrūpatā . dravya kathañchit sattāsvarūpase nahīn hai aur sattā kathañchit dravyarūpase nahīn hai, isaliye unake atadbhāv hai .

2. tadbhāv = usakā honā, usarūp honā, tadrūpatā .

3. sattā dravyake āshrayase rahatī hai, dravyako kisīkā āshray nahīn hai . [jaise ghaṛemen ghī rahatā hai, usīprakār dravyamen sattā nahīn rahatī (kyoṅki ghaṛemen aur ghīmen to pradeshabhed hai) kintu jaise āmamen varṇa gandhādi hain
usīprakār dravyamen sattā hai
. ]