sarvathaikatvan na shaṅk nīyan; tadbhāvo hyekatvasya lakṣhaṇam . yattu na tadbhavadvibhāvyate tatkathamekan syāt . api tu guṇaguṇirūpeṇānekamevetyarthaḥ ..106.. athātadbhāvamudāhr̥utya prathayati — saddavvan sachcha guṇo sachchev ya pajjao tti vitthāro .
jo khalu tassa abhāvo so tadabhāvo atabbhāvo ..107.. sarvadravyāṇān svakīyasvakīyasvarūpāstitvaguṇen sah gnātavyamityarthaḥ ..106.. athātadbhāvan visheṣheṇ vistārya kathayati — saddavvan sachcha guṇo sachchev ya pajjao tti vitthāro saddravyan sanshcha guṇaḥ sanshchaiv paryāy iti sattāguṇasya dravyaguṇaparyāyeṣhu vistāraḥ . tathāhi — yathā muktāphalahāre sattāguṇ- ekatva hogā aisī shaṅkā nahīn karanī chāhiye; kyoṅki tadbhāv ekatvakā lakṣhaṇ hai . jo usarūp gnāt nahīn hotā vah (sarvathā) ek kaise ho sakatā hai ? nahīn ho sakatā; parantu guṇ- guṇī -rūpase anek hī hai, aisā artha hai .
bhāvārtha : — bhinnapradeshatva vah pr̥uthaktvakā lakṣhaṇ hai, aur atadbhāv vah anyatvakā lakṣhaṇ hai . dravyamen aur guṇamen pr̥uthaktva nahīn hai phi ra bhī anyatva hai .
prashna : — jo apr̥uthak hote hain unamen anyatva kaise ho sakatā hai ?
uttar : — unamen vastra aur shubhratā (saphe dī) kī bhān̐ti anyatva ho sakatā hai . vastrake aur usakī shubhratāke pradesh bhinna nahīn hain, isaliye unamen pr̥uthaktva nahīn hai . aisā hone par bhī shubhratā to mātra ān̐khonse hī dikhāī detī hai, jībh, nāk ādi sheṣh chār indriyonse gnāt nahīn hotī . aur vastra pān̐chon indriyonse gnāt hotā hai . isaliye (kathañchit) vastra vah shubhratā nahīn hai aur shubhratā vah vastra nahīn hai . yadi aisā na ho to vastrakī bhān̐ti shubhratā bhī jībh, nāk ityādi sarva indriyonse gnāt honā chāhiye . kintu aisā nahīn hotā . isaliye vastra aur shubhratāmen apr̥uthaktva hone par bhī anyatva hai yah siddha hotā hai .
isīprakār dravyamen aur sattādi guṇommen apr̥uthaktva hone par bhī anyatva hai; kyoṅki dravyake aur guṇake pradesh abhinna hone par bhī dravyamen aur guṇamen sañgnā -saṅkhyā -lakṣhaṇādi bhed honese (kathañchit) dravya guṇarūp nahīn hai aur guṇ vah dravyarūp nahīn hai ..106..
ab, atadbhāvako udāharaṇ dvārā spaṣhṭarūpase batalāte hain : — ‘sat dravya’, ‘sat paryāy,’ ‘sat guṇ’ — sattvano vistār chhe;