Pravachansar-Hindi (simplified iso15919 transliteration). Gatha: 111.

< Previous Page   Next Page >


Page 215 of 513
PDF/HTML Page 248 of 546

 

background image
nāsti guṇ iti vā kashchit paryāy itīh vā vinā dravyam .
dravyatvan punarbhāvastasmāddravyan svayam sattā ..110..
na khalu dravyātpr̥uthagbhūto guṇ iti vā paryāy iti vā kashchidapi syāt; yathā
suvarṇātpr̥uthagbhūtan tatpītatvādikamiti vā tatkuṇḍalatvādikamiti vā . ath tasya tu dravyasya
svarūpavr̥uttibhūtamastitvākhyan yaddravyatvan sa khalu tadbhāvākhyo guṇ ev bhavan kin hi
dravyātpr̥uthagbhūtatven vartate
. na vartat ev . tarhi dravyan sattā‘stu svayamev ..110..
ath dravyasya sadutpādāsadutpādayoravirodhan sādhayati
evamvihan sahāve davvan davvatthapajjayatthehin .
sadasabbhāvaṇibaddhan pādubbhāvan sadā labhadi ..111..
kahānajainashāstramālā ]
gneyatattva -pragnāpan
215
kr̥utan tathā sarvadravyeṣhu gnātavyamiti ..109.. ath guṇaparyāyābhyān sah dravyasyābhedan darshayatiṇatthi
nāsti na vidyate . sa kaḥ . guṇo tti va koī guṇ iti kashchit . na kevalan guṇaḥ pajjāo ttīh vā paryāyo
vetīh . katham . viṇā vinā . kin vinā . davvan dravyam . idānīn dravyan kathyate . davvattan puṇ bhāvo
dravyatvamastitvam . tatpunaḥ kin bhaṇyate . bhāvaḥ . bhāvaḥ ko‘rthaḥ . utpādavyayadhrauvyātmakasadbhāvaḥ . tamhā
davvan sayan sattā tasmādabhedanayen sattā svayamev dravyan bhavatīti . tadyathāmuktātmadravye paramāvāptirūpo
anvayārtha :[ih ] is vishvamen [guṇaḥ iti vā kashchit ] guṇ aisā kuchh [paryāyaḥ
iti vā ] yā paryāy aisā kuchh [dravyan vinā nāsti ] dravyake binā (-dravyase pr̥uthak) nahīn hotā;
[dravyatvan punaḥ bhāvaḥ ] aur dravyatva vah bhāv hai (arthāt astitva guṇ hai); [tasmāt ] isaliye
[dravyan svayam sattā ] dravya svayam sattā (astitva) hai
..110..
ṭīkā :vāstavamen dravyase pr̥uthagbhūt (bhinna) aisā koī guṇ yā aisī koī paryāy
kuchh nahīn hotā; jaisesuvarṇase pr̥uthagbhūt usakā pīlāpan ādi yā usakā kuṇḍalatvādi nahīn
hotā tadanusār . ab, us dravyake svarūpakī vr̥uttibhūt jo ‘astitva’ nāmase kahā jānevālā
dravyatva vah usakā ‘bhāv’ nāmase ka hā jānevālā guṇ hī honese, kyā vah dravyase pr̥uthakrūp
vartatā hai ? nahīn hī vartatā
. tab phi ra dravya svayamev sattā ho ..110..
ab, dravyake sat -utpād aur asat -utpād honemen avirodh siddha karate hain :
āvun darav dravyārthaparyāyārthathī nijabhāvamān
sadbhāv -aṇasadbhāvayut utpādane pāme sadā. 111.