Pravachansar-Hindi (simplified iso15919 transliteration). Gatha: 120.

< Previous Page   Next Page >


Page 237 of 513
PDF/HTML Page 270 of 546

 

kahānajainashāstramālā ]
gneyatattva -pragnāpan
237
sambhavātsambhavavilayasvarūpe sambhavataḥ; tato devādiparyāye sambhavati manuṣhyādiparyāye vilīyamāne
chānyaḥ sambhavo‘nyo vilay iti kr̥utvā sambhavavilayavantau devādimanuṣhyādiparyāyau sambhāvyete ev
tataḥ pratikṣhaṇan paryāyairjīvo‘navasthitaḥ
..119..
ath jīvasyānavasthitatvahetumudyotayati
tamhā du ṇatthi koī sahāvasamavaṭṭhido tti sansāre .
sansāro puṇ kiriyā sansaramāṇassa davvassa ..120..
tasmāttu nāsti kashchit svabhāvasamavasthit iti sansāre .
sansāraḥ punaḥ kriyā sansarato dravyasya ..120..

ghaṭādhārabhūtamr̥uttikādravyavat manuṣhyaparyāyadevaparyāyādhārbhūtasansārijīvadravyavadvā . kṣhaṇabhaṅgasamudbhave hetuḥ kathyate . sambhavavilay tti te ṇāṇā sambhavavilayau dvāviti tau nānā bhinnau yataḥ kāraṇāttataḥ paryāyārthikanayen bhaṅgotpādau . tathāhiya ev pūrvoktamokṣhaparyāyasyotpādo mokṣhamārgaparyāyasya vināsh- stāvev bhinnau na cha tadādhārabhūtaparamātmadravyamiti . tato gnāyate dravyārthikanayen nityatve‘pi paryāyarūpeṇ vināsho‘stīti ..119.. ath vinashvaratve kāraṇamupanyasyati, athavā prathamasthale‘- dhikārasūtreṇ manuṣhyādiparyāyāṇān karmajanitatven yadvinashvaratvan sūchitan tadev gāthātrayeṇ visheṣheṇ hai’ aisā kahā jāne par, un donoṅke ādhārabhūt dhrauvyakā anyapanā asambhavit honese utpād aur vyayakā svarūp pragaṭ hotā hai; isaliye devādiparyāyake utpanna hone par aur manuṣhyādiparyāyake naṣhṭa hone par, ‘anya utpād hai aur anya vyay hai’ aisā mānanese (is apekṣhāse) utpād aur vyayavālī devādiparyāy aur manuṣhyādiparyāy pragaṭ hotī hai (-lakṣhamen ātī hai ); isaliye jīv pratikṣhaṇ paryāyonse anavasthit hai ..119.. ab, jīvakī anavasthitatākā hetu pragaṭ karate hain :

anvayārtha :[tasmāt tu ] isaliye [sansāre ] sansāramen [svabhāvasamavasthitaḥ iti ] svabhāvase avasthit aisā [kashchit na asti ] koī nahīn hai; (arthāt sansāramen kisīkā svabhāv keval ekarūp rahanevālā nahīn hai ); [sansāraḥ punaḥ ] aur sansār to [sansarataḥ ] sansaraṇ karate huye (gol phi rate huye, parivartit hote huye) [dravyasya ] dravyakī [kriyā ] kriyā hai ..120..

tethī svabhāve sthir evun na koī chhe sansāramān; sansār to sansaraṇ karatā dravya kerī chhe kriyā. 120.