uppādo paddhanso vijjadi jadi jassa egasamayamhi .
samayo hi samayapadārthasya vr̥uttyanshaḥ . tasmin kasyāpyavashyamutpādapradhvansau sambhavataḥ, paramāṇorvyatipātotpadyamānatven kāraṇapūrvatvāt . tau yadi vr̥uttyanshasyaiv, kin yaugapadyen kin bhavantītyabhiprāyaḥ ..141.. evan saptamasthale svatantragāthādvayan gatam . ath samayasantānarūpasyordhva- prachayasyānvayirūpeṇādhārabhūtan kāladravyan vyavasthāpayati – uppādo paddhanso vijjadi jadi utpādaḥ pradhvanso vidyate yadi chet . kasya . jassa yasya kālāṇoḥ . kva . egasamayamhi ekasamaye vartamānasamaye . samayassa samayotpādakatvātsamayaḥ kālāṇustasya . so vi samao so‘pi kālāṇuḥ sabhāvasamavaṭṭhido havadi svabhāvasamavasthito bhavati . pūrvoktamutpādapradhvansadvayan tadādhārabhūtan kālāṇudravyarūpan dhrauvyamiti
anvayārtha : — [yadi yasya samayasya ] yadi kālakā [ek samaye ] ek samayamen [utpādaḥ pradhvansaḥ ] utpād aur vināsh [vidyate ] pāyā jātā hai, [saḥ api samayaḥ ] to vah bhī kāl [svabhāvasamavasthitaḥ ] svabhāvamen avasthit arthāt dhruv [bhavati ] (siddha) hai .
ṭīkā : — samay kālapadārthakā 1vr̥uttyansh hai; usamen (-us vr̥uttyanshamen) kisīke bhī avashya utpād tathā vināsh sambhavit hain; kyoṅki paramāṇuke atikramaṇake dvārā (samayarūpī vr̥uttyansh) utpanna hotā hai, isaliye vah kāraṇapūrvak hai . (paramāṇuke dvārā ek ākāshapradeshakā mandagatise ullaṅghan karanā vah kāraṇ hai aur samayarūpī vr̥uttyansh us kāraṇakā kārya hai, isaliye usamen kisī padārthake utpād tathā vināsh hote honā chāhiye .) ..142..
(‘kisī padārthake utpād – vināsh honekī kyā āvashyakatā hai ? usake sthān par us vr̥uttyanshako hī utpād – vināsh hote mān len to kyā āpatti hai ?’ is tarkakā samādhān karate hain — )
yadi utpād aur vināsh vr̥uttyanshake hī māne jāyen to, (prashna hotā hai ki) (1) ve
jo kāḷane, to kāḷ teh svabhāv – samavasthit chhe. 142.
1. vr̥uttyansh = vr̥uttikā ansh; sūkṣhmātisūkṣhma pariṇati arthāt paryāy .