asti hi samasteṣhvapi vr̥uttyansheṣhu samayapadārthasyotpādavyayadhrauvyatvamekasmin vr̥uttyanshe tasya darshanāt . upapattimachchaitat, visheṣhāstitvasya sāmānyāstitvamantareṇānupapatteḥ . ayamev cha dubhayādhārabhūtāṅgulidravyasthānīyen kālāṇudravyarūpeṇ dhrauvyamiti kāladravyasiddhirityarthaḥ ..142.. ath pūrvoktaprakāreṇ yathā vartamānasamaye kāladravyasyotpādavyayadhrauvyatvan sthāpitan tathā sarvasamayeṣhva- stīti nishchinoti — egamhi santi samaye sambhavaṭhidiṇāsasaṇṇidā aṭṭhā ekasminsamaye santi vidyante . ke . avasthit na ho ? (kāl padārthake ek vr̥uttyanshamen bhī utpād aur vināsh yugapat hote hain, isaliye vah niranvay arthāt khaṇḍit nahīn hai, isaliye svabhāvataḥ avashya dhruv hai .)
isaprakār ek vr̥uttyanshamen kālapadārtha utpād – vyay – dhrauvyavālā hai, aisā siddha huā ..142..
ab, (jaise ek vr̥uttyanshamen kālapadārtha utpād – vyay – dhrauvyavālā siddha kiyā hai usīprakār) sarva vr̥uttyanshommen kālapadārtha utpād – vyay – dhrauvyavālā hai aisā siddha karate hain : —
anvayārtha : — [ekasmin samaye ] ek – ek samayamen [sambhavasthitināshasañgnitāḥ arthāḥ ] utpād, dhrauvya aur vyay nāmak artha [samayasya ] kālake [sarvakālan ] sadā [santi ] hote hain . [eṣhaḥ hi ] yahī [kālāṇusadbhāvaḥ ] kālāṇukā sadbhāv hai; (yahī kālāṇuke astitvakī siddhi hai .).143..
ṭīkā : — kālapadārthake sabhī vr̥uttyanshomen utpād – vyay – dhrauvya hote hain, kyoṅki (142vīn gāthāmen jaisā siddha huā hai tadanusār) ek vr̥uttyanshamen ve (utpād – vyay – dhrauvya) dekhe jāte hain . aur yah yogya hī hai, kyoṅki visheṣh astitva sāmānya astitvake binā nahīn ho