Pravachansar-Hindi (simplified iso15919 transliteration). Gatha: 144.

< Previous Page   Next Page >


Page 284 of 513
PDF/HTML Page 317 of 546

 

samayapadārthasya siddhayati sadbhāvaḥ . yadi visheṣhasāmānyāstitve siddhayatastadā ta astitva- mantareṇ na siddhayataḥ kathañchidapi ..143..

ath kālapadārthasyāstitvānyathānupapattyā pradeshamātratvan sādhayati
jassa ṇa santi padesā padesamettan va tachchado ṇādun .
suṇṇan jāṇ tamatthan atthantarabhūdamatthīdo ..144..
yasya na santi pradeshāḥ pradeshamātran vā tattvato gnātum .
shūnyan jānīhi tamarthamarthāntarabhūtamastitvāt ..144..

sambhavasthitināshasañgnitā arthāḥ dharmāḥ svabhāvā iti yāvat . kasya sambandhinaḥ . samayassa samayarūpaparyāyasyotpādakatvāt samayaḥ kālāṇustasya . savvakālan yadyekasmin vartamānasamaye sarvadā tathaiv . es hi kālāṇusabbhāvo eṣhaḥ pratyakṣhībhūto hi sphu ṭamutpādavyayadhrauvyātmakakālāṇusadbhāv iti . tadyathāyathā pūrvamekasamayotpādapradhvansādhāreṇāṅgulidravyādidr̥uṣhṭānten vartamānasamaye kāladravyasyo- tpādavyayadhrauvyatvan sthāpitan tathā sarvasamayeṣhu gnātavyamiti . atra yadyapyatītānantakāle durlabhāyāḥ sarvaprakāropādeyabhūtāyāḥ siddhagateḥ kālalabdhirūpeṇ bahiraṅgasahakārī bhavati kālastathāpi nishchayanayen nijashuddhātmatattvasamyakshraddhānagnānānuṣhṭhānasamastaparadravyechchhānirodhalakṣhaṇatapashcharaṇarūpā yā tu nishchayachatu- rvidhārādhanā saiv tatropādānakāraṇan, na cha kālasten kāraṇen sa hey iti bhāvārthaḥ ..143.. sakatā . yahī kālapadārthake sadbhāvakī (astitvakī) siddhi hai; (kyoṅki) yadi visheṣh astitva aur sāmānya astitva siddha hote hain to ve astitvake binā kisī bhī prakārase siddha nahīn hote ..143..

ab, kālapadārthake astitvakī anyathā anupapatti honese (arthāt kāl padārthakā astitva anya kisī prakār nahīn ban sakaneke kāraṇ) usakā pradeshamātrapanā siddha karate hain :

anvayārtha :[yasya ] jis padārthake [pradeshāḥ ] pradesh [pradeshamātran vā ] athavā ekapradesh bhī [tattvataḥ ] paramārthataḥ [gnātum na santi ] gnāt nahīn hote, [tam artham ] us padārthako [shūnyan jānīhi ] shūnya jāno[astitvāt arthāntarabhūtam ] jo ki astitvase arthāntarabhūt (-anya) hai ..144..

je arthane na bahu pradesh, na ek vā paramārthathī,
te artha jāṇo shūnya kevaḷ
anya je astitvathī. 144.

284pravachanasār[ bhagavānashrīkundakund-