ath punarapyātmano‘tyantavibhaktatvasiddhaye gativishiṣhṭavyavahārajīvatvahetuparyāyasvarūp- mupavarṇayati — atthittaṇichchhidassa hi atthassatthantaramhi sambhūdo .
prāṇāḥ kartāraḥ kathamanucharanti kathamāshrayanti . na kathamapīti . tato gnāyate kaṣhāyendriyavijay ev pañchendriyādiprāṇānān vināshakāraṇamiti ..151.. evan ‘sapadesehin samaggo’ ityādi gāthāṣhṭaken sāmānyabhedabhāvanādhikāraḥ samāptaḥ . athānantaramekapañchāshadgāthāparyantan visheṣhabhedabhāvanādhikāraḥ kathyate . tatra visheṣhāntarādhikārachatuṣhṭayan bhavati . teṣhu chaturṣhu madhye shubhādyupayogatrayamukhyatve- naikādashagāthāparyantan prathamavisheṣhāntarādhikāraḥ prārabhyate . tatra chatvāri sthalāni bhavanti . tasminnādau narādiparyāyaiḥ sah shuddhātmasvarūpasya pr̥uthaktvaparignānārthan ‘atthittaṇichchhidassa hi’ ityādi yathākrameṇ gāthātrayam . tadanantaran teṣhān sanyogakāraṇan ‘appā uvaogappā’ ityādi gāthādvayam . tadanantaran shubhāshubhashuddhopayogatrayasūchanamukhyatven ‘jo jāṇādi jiṇinde’ ityādi gāthātrayam . tadanantaran kāyavāṅmanasān shuddhātmanā sah bhedakathanarūpeṇ ‘ṇāhan deho’ ityādi gāthātrayam . evamekādashagāthābhiḥ ātmāmen sunishchalatayā basatā hai usake-) uparaktapanekā abhāv hotā hai . us abhāvase paudgalik prāṇoṅkī paramparā aṭak jātī hai .
isaprakār paudgalik prāṇoṅkā uchchhed karane yogya hai ..151..
ab phi ra bhī, ātmākī atyanta vibhaktatā siddha karaneke liye, vyavahār jīvatvake hetu aisī jo gativishiṣhṭa (dev – manuṣhyādi) paryāyoṅkā svarūp kahate hain : —
anvayārtha : — [astitvanishchitasya arthasya hi ] astitvase nishchit arthakā (dravyakā) [arthāntare sambhūtaḥ ] anya arthamen (dravyamen) utpanna [arthaḥ ] jo artha (-bhāv) [sa paryāyaḥ ] vah paryāy hai — [sansthānādiprabhedaiḥ ] ki jo sansthānādi bhedon sahit hotī hai ..152..
je artha te paryāy chhe, jyān bhed sansthānādino. 152.