chetanadravyānugnātr̥utvamasti; tāni khalu mān kārakānugnātāramantareṇāpi kriyamāṇāni . tato‘han tatkārakānugnātr̥utvapakṣhapātamapāsyāsmyayamatyantan madhyasthaḥ ..160.. ath sharīravāṅmanasān paradravyatvan nishchinoti — deho ya maṇo vāṇī poggaladavvappag tti ṇiddiṭṭhā .
sharīran cha vāk cha manashcha trīṇyapi paradravyan, pudgaladravyātmakatvāt . pudgaladravyatvan tu teṣhān pudgaladravyasvalakṣhaṇabhūtasvarūpāstitvanishchitatvāt . tathāvidhapudgaladravyan tvanekaparamāṇu- ath kāyavāṅmanasān shuddhātmasvarūpātparadravyatvan vyavasthāpayati — deho ya maṇo vāṇī poggaladavvappag tti ṇiddiṭṭhā dehashcha mano vāṇī tisro‘pi pudgaladravyātmakā iti nirdiṣhṭāḥ . kasmāt . vyavahāreṇ jīven sahaikatvepi nishchayen paramachaitanyaprakāshapariṇaterbhinnatvāt . pudgaladravyan kin bhaṇyate . poggaladavvan hi puṇo piṇḍo paramāṇudavvāṇan pudgaladravyan hi sphu ṭan punaḥ piṇḍaḥ samūho bhavati . keṣhām . paramāṇudravyāṇā- mityarthaḥ ..161.. athātmanaḥ sharīrarūpaparadravyābhāvan tatkartr̥utvābhāvan cha nirūpayati — ṇāhan puggalamaio anumodak nahīn hūn̐; main kartā – anumodak vinā bhī (main unake kartākā anumodak hue vinā bhī) ve vāstavamen kiye jāte hain . isaliye unake kartāke anumodakapanekā pakṣhapāt chhoṛakar yah main atyanta madhyastha hūn̐ ..160..
anvayārtha : — [dehaḥ cha manaḥ vāṇī ] deh, man aur vāṇī [pudgaladravyātmakāḥ ] pudgaladravyātmak [iti nirdiṣhṭāḥ ] hain, aisā (vītarāgadevane) kahā hai [api punaḥ ] aur [pudgal dravyan ] ve pudgaladravya [paramāṇudravyāṇān piṇḍaḥ ] paramāṇudravyoṅkā piṇḍa hai ..161..
ṭīkā : — sharīr, vāṇī aur man tīnon hī paradravya hain, kyoṅki ve pudgaladravyātmak hain . unake pudgaladravyapanā hai, kyoṅki ve pudgaladravyake svalakṣhaṇabhūt
ne teh pudgaladravya bahu paramāṇuono piṇḍ chhe. 161.
310pravachanasār[ bhagavānashrīkundakund-