ayamātmā sarva ev tāvatsavikalpanirvikalpaparichchhedātmakatvādupayogamayaḥ . tatra yo hi nām nānākārān parichchhedyānarthānāsādya mohan vā rāgan vā dveṣhan vā samupaiti sa nām taiḥ parapratyayairapi moharāgadveṣhairuparaktātmasvabhāvatvānnīlapītaraktopāshrayapratyayanīlapītaraktatvairuparakta- svabhāvaḥ spha ṭikamaṇiriv svayamek ev tadbhāvadvitīyatvādbandho bhavati ..175.. dvitīyā, tatparihārarūpeṇ tr̥utīyā cheti gāthātrayeṇ prathamasthalan gatam . ath rāgadveṣhamohalakṣhaṇan bhāvabandha- svarūpamākhyāti — uvaogamao jīvo upayogamayo jīvaḥ, ayan jīvo nishchayanayen vishuddhagnān- darshanopayogamayastāvattathābhūto‘pyanādibandhavashātsopādhispha ṭikavat paropādhibhāven pariṇataḥ san . kin karoti . mujjhadi rajjedi vā padussedi muhyati rajyati vā pradveṣhṭi dveṣhan karoti . kin kr̥utvā pūrvan . pappā prāpya . kān . vividhe visaye nirviṣhayaparamātmasvarūpabhāvanāvipakṣhabhūtānvividhapañchendriyaviṣhayān . jo hi puṇo yaḥ punaritthambhūto‘sti jīvo hi sphu ṭan, tehin sambandho taiḥ sambaddho bhavati, taiḥ pūrvoktarāg- dveṣhamohaiḥ kartr̥ubhūtairmoharāgadveṣharahitajīvasya shuddhapariṇāmalakṣhaṇan paramadharmamalabhamānaḥ san sa jīvo baddho bhavatīti . atra yo‘sau rāgadveṣhamohapariṇāmaḥ sa ev bhāvabandha ityarthaḥ ..175.. ath bhāvabandha-
anvayārtha : — [yaḥ hi punaḥ ] jo [upayogamayaḥ jīvaḥ ] upayogamay jīv [vividhān viṣhayān ] vividh viṣhayoṅko [prāpya ] prāpta karake [muhyati ] moh karatā hai, [rajyati ] rāg karatā hai, [vā ] athavā [pradveṣhṭi ] dveṣh karatā hai, [saḥ ] vah jīv [taiḥ ] unake dvārā (moh – rāg – dveṣhake dvārā) [bandhaḥ ] bandharūp hai ..175..
ṭīkā : — pratham to yah ātmā sarva hī upayogamay hai, kyoṅki vah savikalpa aur nirvikalpa pratibhāsasvarūp hai (arthāt gnān – darshanasvarūp hai .) usamen jo ātmā vividhākār pratibhāsit honevāle padārthoṅko prāpta karake moh, rāg athavā dveṣh karatā hai, vah ātmā — kālā, pīlā, aur lāl 1āshray jinakā nimitta hai aise kālepan, pīlepan aur lālapanake dvārā uparakta svabhāvavāle spha ṭikamaṇikī bhān̐ti — par jinakā nimitta hai aise moh, rāg aur dveṣhake dvārā uparakta (vikārī, malin, kaluṣhit,) ātmasvabhāvavālā honese, svayam akelā hī bandh (bandharūp) hai, kyoṅki moharāgadveṣhādibhāv usakā 2dvitīy hai ..175..
1. āshray = jisamen spha ṭikamaṇi rakhā ho vah pātra .
2. dvitīy = dūsarā [‘bandha to doke bīch hotā hai, akelā ātmā bandhasvarūp kaise ho sakatā hai ?’ is prashnakā uttar yah hai ki – ek to ātmā aur dūsarā moharāgadveṣhādibhāv honese, moharāgadveṣhādibhāvake dvārā malinasvabhāvavālā ātmā svayam hī bhāvabandh hai .]