Pravachansar-Hindi (simplified iso15919 transliteration). Gatha: 182.

< Previous Page   Next Page >


Page 341 of 513
PDF/HTML Page 374 of 546

 

kahānajainashāstramālā ]
gneyatattva -pragnāpan
341
ath jīvasya svaparadravyapravr̥uttinivr̥uttisiddhaye svaparavibhāgan darshayati

bhaṇidā puḍhavippamuhā jīvaṇikāyādh thāvarā ya tasā .

aṇṇā te jīvādo jīvo vi ya tehindo aṇṇo ..182..
bhaṇitāḥ pr̥uthivīpramukhā jīvanikāyā ath sthāvarāshcha trasāḥ .
anye te jīvājjīvo‘pi cha tebhyo‘nyaḥ ..182..

punarashuddhanishchayanayo bhavatyev . tatrāshuddhanishchayamadhye shuddhopayogaḥ kathan labhyat iti shiṣhyeṇ pūrvapakṣhe kr̥ute sati pratyuttaran dadātivastvekadeshaparīkṣhā tāvannayalakṣhaṇan, shubhāshubhashuddhadravyāvalambanamupayog- lakṣhaṇan cheti; ten kāraṇenāshuddhanishchayamadhye‘pi shuddhātmāvalambanatvāt shuddhadhyeyatvāt shuddhasādhakatvāchcha shuddhopayogapariṇāmo labhyat iti nayalakṣhaṇamupayogalakṣhaṇan cha yathāsambhavan sarvatra gnātavyam . atra yo‘sau rāgādivikalpopādhirahitasamādhilakṣhaṇashuddhopayogo muktikāraṇan bhaṇitaḥ sa tu shuddhātmadravya- lakṣhaṇāddhayeyabhūtāchchhuddhapāriṇāmikabhāvādabhedapradhānadravyārthikanayenābhinno‘pi bhedapradhānaparyāyārthikanayen bhinnaḥ . kasmāditi chet . ayamekadeshanirāvaraṇatven kṣhāyopashamikakhaṇḍagnānavyaktirūpaḥ, sa cha pāriṇāmikaḥ sakalāvaraṇarahitatvenākhaṇḍagnānavyaktirūpaḥ; ayan tu sādisāntatven vinashvaraḥ, sa cha anādyanantatvenāvinashvaraḥ . yadi punarekāntenābhedo bhavati tarhi ghaṭotpattau mr̥utpiṇḍavināshavat dhyānaparyāyavināshe mokṣhe jāte sati dhyeyarūpapāriṇāmikasyāpi vināsho bhavatītyarthaḥ . tat ev gnāyate shuddhapāriṇāmikabhāvo dhyeyarūpo bhavati, dhyānabhāvanārūpo na bhavati . kasmāt . dhyānasya vinashvaratvāditi ..181.. evan dravyabandhakāraṇatvāt mithyātvarāgādivikalparūpo bhāvabandha ev nishchayen

bhāvārtha :parake prati pravartamān aisā shubh pariṇām vah puṇayakā kāraṇ hai aur ashubh pariṇām vah pāpakā kāraṇ hai; isaliye yadi kāraṇamen kāryakā upachār kiyā jāy to, shubhapariṇām vah puṇya hai aur ashubh pariṇām vah pāp . svātmadravyamen pravartamān aisā shuddha pariṇām mokṣhakā kāraṇ hai; isaliye yadi kāraṇamen kāryakā upachār kiyā jāy to, shuddha pariṇām vah mokṣha hai ..181..

ab, jīvakī svadravyamen pravr̥utti aur paradravyase nivr̥uttikī siddhike liye svaparakā vibhāg batalāte hain :

anvayārtha :[ath ] ab [sthāvarāḥ cha trasāḥ ] sthāvar aur tras aise jo [pr̥uthivīpramukhāḥ ] pr̥ithvī ādi [jīv nikāyāḥ ] jīvanikāy [bhaṇitāḥ ] kahe gaye hain, [te ] ve [jīvāt anye ] jīvase anya hain, [cha ] aur [jīvaḥ api ] jīv bhī [tebhyaḥ

sthāvar ane tras pr̥ithvīādik jīvakāy kahel je,
te jīvathī chhe anya tem ja jīv tethī anya chhe. 182
.