Pravachansar-Hindi (simplified iso15919 transliteration). Gatha: 183.

< Previous Page   Next Page >


Page 342 of 513
PDF/HTML Page 375 of 546

 

ya ete pr̥uthivīprabhr̥utayaḥ ṣhaḍjīvanikāyāstrasasthāvarabhedenābhyupagamyante te khalva- chetanatvādanye jīvāt, jīvo‘pi cha chetanatvādanyastebhyaḥ . atra ṣhaḍjīvanikāyā ātmanaḥ paradravyamek evātmā svadravyam ..182..

ath jīvasya svaparadravyapravr̥uttinimittatven svaparavibhāgagnānāgnāne avadhārayati

jo ṇavi jāṇadi evan paramappāṇan sahāvamāsejja .
kīradi ajjhavasāṇan ahan mamedan ti mohādo ..183..
yo naiv jānātyevan paramātmānan svabhāvamāsādya .
kurute‘dhyavasānamahan mamedamiti mohāt ..183..

bandha iti kathanamukhyatayā gāthātrayeṇ chaturthasthalan gatam . ath jīvasya svadravyapravr̥uttiparadravya- nivr̥uttinimittan ṣhaḍjīvanikāyaiḥ sah bhedavignānan darshayati --bhaṇidā puḍhavippamuhā bhaṇitāḥ paramāgame kathitāḥ pr̥uthivīpramukhāḥ . te ke . jīvaṇikāyā jīvasamūhāḥ . adh ath . kathambhūtāḥ . thāvarā ya tasā sthāvarāshcha trasāḥ . te cha kimvishiṣhṭāḥ . aṇṇā te anye bhinnāste . kasmāt . jīvādo shuddhabuddhaikajīvasvabhāvāt . jīvo vi ya tehindo aṇṇo jīvo‘pi cha tebhyo‘nya iti . tathāhiṭaṅkotkīrṇagnāyakaik svabhāvaparamātma- tattvabhāvanārahiten jīven yadupārjitan trasasthāvaranāmakarma tadudayajanitatvādachetanatvāchcha trasasthāvar- jīvanikāyāḥ shuddhachaitanyasvabhāvajīvādbhinnāḥ . jīvo‘pi cha tebhyo vilakṣhaṇatvādbhinna iti . atraivan bhedavignāne jāte sati mokṣhārthī jīvaḥ svadravye pravr̥uttin paradravye nivr̥uttin cha karotīti bhāvārthaḥ ..182.. anyaḥ ] unase anya hai ..182..

ṭīkā :jo yah pr̥ithvī ityādi ṣhaṭ jīvanikāy trasasthāvarake bhedapūrvak māne jāte hain, ve vāstavamen achetanattvake kāraṇ jīvase anya hain, aur jīv bhī chetanatvake kāraṇ unase anya hai . yahān̐ (yah kahā hai ki) ṣhaṭ jīvanikāy ātmāko paradravya hai, ātmā ek hī svadravya hai ..182..

ab, yah nishchit karate hain kijīvako svadravyamen pravr̥uttikā nimitta svaparake vibhāgakā gnān hai, aur paradravyamen pravr̥uttikā nimitta svaparake vibhāgakā agnān hai :

anvayārtha :[yaḥ ] jo [evan ] isaprakār [svabhāvam āsādya ] svabhāvako prāpta karake (jīvpudgalake svabhāvako nishchit karake) [param ātmānan ] parako aur svako [na ev jānāti ] nahīn jānatā, [mohāt ] vah mohase ‘[aham ] yah main hūn̐, [idan mam ] yah merā

parane svane nahi jāṇato e rīt pāmī svabhāvane,
te ‘ā hun, ā muj’ em adhyavasān moh thakī kare. 183
.

342pravachanasār[ bhagavānashrīkundakund-