Pravachansar-Hindi (simplified iso15919 transliteration). Gatha: 9.

< Previous Page   Next Page >


Page 13 of 513
PDF/HTML Page 46 of 546

 

kahānajainashāstramālā ]
gnānatattva -pragnāpan
13

yatkhalu dravyan yasminkāle yen bhāven pariṇamati tat tasmin kāle kilauṣhṇya- pariṇatāyaḥpiṇḍavattanmayan bhavati . tato‘yamātmā dharmeṇ pariṇato dharma ev bhavatīti siddhamātmanashchāritratvam ..8.. ath jīvasya shubhāshubhashuddhatvan nishchinoti jīvo pariṇamadi jadā suheṇ asuheṇ vā suho asuho .

suddheṇ tadā suddho havadi hi pariṇāmasabbhāvo ..9..
jīvaḥ pariṇamati yadā shubhenāshubhen vā shubho‘shubhaḥ .
shuddhen tadā shuddho bhavati hi pariṇāmasvabhāvaḥ ..9..

saṅkṣhepasūchanarūpeṇ dvitīyasthale gāthātrayan gatam ..8.. ath shubhāshubhashuddhopayogatrayeṇ pariṇato jīvaḥ shubhāshubhashuddhopayogasvarūpo bhavatītyupadishati ---jīvo pariṇamadi jadā suheṇ asuheṇ vā jīvaḥ kartā yadā pariṇamati shubhenāshubhen vā pariṇāmen suho asuho havadi tadā shubhen shubho bhavati, ashubhen vā‘shubho bhavati . suddheṇ tadā suddho hi shuddhen yadā pariṇamati tadā shuddho bhavati, hi sphu ṭam . kathambhūtaḥ san .

ṭīkā :vāstavamen jo dravya jis samay jis bhāvarūpase pariṇaman karatā hai, vah dravya us samay uṣhṇatārūpase pariṇamit loheke golekī bhān̐ti us may hai, isaliye yah ātmā dharmarūp pariṇamit hone se dharma hī hai . isaprakār ātmākī chāritratā siddha huī .

bhāvārtha :sātavīn gāthāmen kahā gayā hai ki chāritra ātmākā hī bhāv hai . aur is gāthāmen abhedanayase yah kahā hai ki jaise uṣhṇatārūp pariṇamit lohekā golā svayam hī uṣhṇatā hailohekā golā aur uṣhṇatā pr̥uthak nahīn hai, isī prakār chāritrabhāvase pariṇamit ātmā svayam hī chāritra hai ..8..

ab yahān̐ jīvakā shubh, ashubh aur shuddhatva (arthāt yah jīv hī shubh, ashubh aur shuddha hai aisā) nishchit karate hain .

anvayārtha :[jīvaḥ ] jīv [pariṇāmasvabhāvaḥ ] pariṇāmasvabhāvī honese [yadā ] jab [shubhen vā ashubhen] shubh yā ashubh bhāvarūp [pariṇamati ] pariṇaman karatā hai [shubhaḥ ashubhaḥ ] tab shubh yā ashubh (svayam hī) hotā hai, [shuddhen ] aur jab shuddhabhāvarūp pariṇamit hotā hai [tadā shuddhaḥ hi bhavati ] tab shuddha hotā hai ..9..

shubh ke ashubhamān praṇamatān shubh ke ashubh ātmā bane, shuddhe praṇamatān shuddha, pariṇām svabhāvī hoīne . 9.