Pravachansar-Hindi (simplified iso15919 transliteration). Gatha: 18.

< Previous Page   Next Page >


Page 30 of 513
PDF/HTML Page 63 of 546

 

athotpādāditrayan sarvadravyasādhāraṇatven shuddhātmano‘pyavashyambhāvīti vibhāvayati
uppādo ya viṇāso vijjadi savvassa aṭṭhajādassa .
pajjāeṇ du keṇavi aṭṭho khalu hodi sabbhūdo ..18..
utpādashcha vināsho vidyate sarvasyārthajātasya .
paryāyeṇ tu kenāpyarthaḥ khalu bhavati sadbhūtaḥ ..18..

yathā hi jātyajāmbūnadasyāṅgadaparyāyeṇotpattidrarṣhṭā, pūrvavyavasthitāṅgulīyakādiparyāyeṇ cha vināshaḥ, pītatādiparyāyeṇ tūbhayatrāpyutpattivināshāvanāsādayataḥ dhruvatvam; evamakhiladravyāṇān shuddhavyañjanaparyāyāpekṣhayā siddhaparyāyeṇotpādaḥ, sansāraparyāyeṇ vināshaḥ, kevalagnānādiguṇādhāradravyatven dhrauvyamiti . tataḥ sthitan dravyārthikanayen nityatve‘pi paryāyārthikanayenotpādavyayadhrauvyatrayan sambhavatīti ..17.. athotpādāditrayan yathā suvarṇādimūrtapadārtheṣhu dr̥ushyate tathaivāmūrte‘pi siddhasvarūpe vigneyan padārthatvāditi nirūpayatiuppādo ya viṇāso vijjadi savvassa aṭṭhajādassa utpādashcha vināshashcha vidyate tāvatsarvasyārthajātasya padārthasamūhasya . ken kr̥utvā . pajjāeṇ du keṇavi paryāyeṇ tu kenāpi vivakṣhitenārthavyañjanarūpeṇ svabhāvavibhāvarūpeṇ vā . sa chārthaḥ kimvishiṣhṭaḥ . aṭṭho khalu hodi sabbhūdo arthaḥ khalu sphu ṭan sattābhūtaḥ sattāyā abhinno bhavatīti . tathāhisuvarṇagorasamr̥uttikāpuruṣhādimūrta- padārtheṣhu yathotpādāditrayan loke prasiddhan tathaivāmūrte‘pi muktajīve . yadyapi shuddhātmaruchiparichchhitti-

ab, utpād ādi tīnon (utpād, vyay aur dhrauvya) sarva dravyoṅke sādhāraṇ hai isaliye shuddha ātmā (kevalī bhagavān aur siddha bhagavān) ke bhī 1avashyambhāvī hai aisā vyakta karate hain :

anvayārtha :[utpādaḥ ] kisī paryāyase utpād [vināshaḥ cha ] aur kisī paryāyase vināsh [sarvasya ] sarva [arthajātasya ] padārthamātrake [vidyate ] hotā hai; [ken api paryāyeṇ tu ] aur kisī paryāyase [arthaḥ ] padārtha [sadbhūtaḥ khalu bhavati ] vāstavamen dhruv hai ..18..

ṭīkā :jaise uttam svarṇakī bājūbandarūp paryāyase utpatti dikhāī detī hai, pūrva avasthārūpase vartanevālī an̐gūṭhī ityādik paryāyase vināsh dekhā jātā hai aur pīlāpan ityādi

utpād tem vināsh chhe sau koī vastumātrane,
vaḷī koī paryayathī darek padārtha chhe sadbhūt khare
.18.

30pravachanasār[ bhagavānashrīkundakund-

1. avashyambhāvī = jarūr honevālā; aparihāryya .