Pravachansar-Hindi (simplified iso15919 transliteration). Gatha: 26.

< Previous Page   Next Page >


Page 43 of 513
PDF/HTML Page 76 of 546

 

kahānajainashāstramālā ]
gnānatattva -pragnāpan
43
athātmano‘pi gnānavat sarvagatatvan nyāyāyātamabhinandati

savvagado jiṇavasaho savve vi ya taggayā jagadi aṭṭhā .

ṇāṇamayādo ya jiṇo visayādo tassa te bhaṇidā ..26..
sarvagato jinavr̥uṣhabhaḥ sarve‘pi cha tadgatā jagatyarthāḥ .
gnānamayatvāchcha jino viṣhayatvāttasya te bhaṇitāḥ ..26..

vā ṇāṇādo ṇāṇeṇ viṇā kahan ṇādi adhiko vā gnānātsakāshāttarhi yathoṣhṇaguṇābhāve‘gniḥ shītalo bhavansan dahanakriyān pratyasamartho bhavati tathā gnānaguṇābhāve satyātmāpyachetano bhavansan kathan jānāti, na kathamapīti . ayamatra bhāvārthaḥ ---ye kechanātmānamaṅguṣhṭhaparvamātran, shyāmākataṇḍulamātran, vaṭakakaṇikādimātran vā manyante te niṣhiddhāḥ . ye‘pi samudghātasaptakan vihāy dehādadhikan manyante te‘pi nirākr̥utā iti ..25.. ath yathā gnānan pūrvan sarvagatamuktan tathaiv sarvagatagnānāpekṣhayā bhagavānapi sarvagato bhavatītyāvedayati ---savvagado sarvagato bhavati . sa kaḥ kartā . jiṇavasaho jinavr̥uṣhabhaḥ

bhāvārtha :ātmākā kṣhetra gnānake kṣhetrase kam mānā jāye to ātmāke kṣhetrase bāhar vartanevālā gnān chetanadravyake sāth sambandha na honese achetan guṇ jaisā hī hogā, isaliye vah jānanekā kām nahīn kar sakegā, jaise ki varṇa, gandh, ras, sparsha ityādi achetan guṇ jānanekā kām nahīn kar sakate . yadi ātmākā kṣhetra gnānake kṣhetra se adhik mānā jāye to gnānake kṣhetrase bāhar vartanevālā gnānashūnya ātmā gnānake binā jānanekā kām nahīn ka ra sakegā, jaise gnānashūnya ghaṭ, paṭ ityādi padārtha jānanekā kām nahīn kar sakate . isaliye ātmā na to gnānase hīn hai aur na adhik hai, kintu gnān jitanā hī hai ..24 -25..

ab, gnānakī bhān̐ti ātmākā bhī sarvagatatva nyāyasiddha hai aisā kahate hain :

anvayārtha :[jinavr̥uṣhabhaḥ ] jinavar [sarvagataḥ ] sarvagat hain [cha ] aur [jagati ] jagatake [sarve api arthāḥ ] sarva padārtha [tadgatāḥ ] jinavaragat (jinavaramen prāpta) hain; [jinaḥ gnānamayatvāt ] kyoṅki jin gnānamay hain [cha ] aur [te ] ve sab padārtha [viṣhayatvāt ] gnānake viṣhay honese [tasya ] jinake viṣhay [bhaṇitāḥ ] kahe gaye hain ..26..

chhe sarvagat jinavar ane sau artha jinavaraprāpta chhe, jin gnānamay ne sarva artho viṣhay jinanā hoine.26.