arthākārā apyarthā bhaṇyante . te cha gnāne tiṣhṭhantītyuchyamāne doṣho nāstītyabhiprāyaḥ ..26.. ath gnānamātmā bhavati, ātmā tu gnānan sukhādikan vā bhavatīti pratipādayati — ṇāṇan appa tti madan gnānamātmā bhavatīti matan sammatam . kasmāt . vaṭṭadi ṇāṇan viṇā ṇa appāṇan gnānan kartr̥u vinātmānan jīvamanyatra jātā hai ki bhagavān sarvagat hain . aur 1naimittikabhūt gneyākāroṅko ātmastha (ātmāmen rahe hue) dekhakar aisā upachārase kahā jātā hai; ki ‘sarva padārtha ātmagat (ātmāmen) hain ’; parantu paramārthataḥ unakā ek dūsaremen gaman nahīn hotā, kyoṅki sarva dravya svarūpaniṣhṭha (arthāt apane- apane svarūpamen nishchal avasthit) hain .
yahī kram gnānamen bhī nishchit karanā chāhiye . (arthāt ātmā aur gneyoṅke sambandhamen nishchay -vyavahārase kahā gayā hai, usīprakār gnān aur gneyoṅke sambandhamen bhī samajhanā chāhie) ..26..
ab, ātmā aur gnānake ekatva -anyatvakā vichār karate hain : —
gāthā : 27 anvayārtha : — [gnānan ātmā ] gnān ātmā hai [iti matan ] aisā jinadevakā mat hai . [ātmānan vinā ] ātmāke binā (anya kisī dravyamen) [gnānan na vartate ] gnān nahīn hotā, [tasmāt ] isaliye [gnānan ātmā ] gnān ātmā hai; [ātmā ] aur ātmā [gnānan vā ] (gnān guṇ dvārā) gnān hai [anyat vā ] athavā (sukhādi anya guṇ dvārā) anya hai ..27..
1. naimittikabhūt gneyākāron = gnānamen honevāle (gnānakī avasthārūp) gneyākāron . (in gneyākāroṅko gnānākār bhī kahā jātā hai, kyoṅki gnān in gneyākārarūp pariṇamit hote hain . yah gneyākār naimittik hain aur par padārthoṅke dravya -guṇ -paryāy unake nimitta hain . in gneyākāroṅko ātmāmen dekhakar ‘samasta par padārtha ātmāmen hain, isaprakār upachār kiyā jātā hai . yah bāt 31 vīn gāthāmen darpaṇakā dr̥uṣhṭānta dekar samajhāī gaī hai .)