nyonyavr̥uttimantareṇāpi vishvagneyākāragrahaṇasamarpaṇapravaṇāḥ ..28..
athārtheṣhvavr̥uttasyāpi gnāninastadvr̥uttisādhakan shaktivaichitryamudyotayati — ṇa paviṭṭho ṇāviṭṭho ṇāṇī ṇeyesu rūvamiv chakkhū .
jāṇadi passadi ṇiyadan akkhātīdo jagamasesan ..29.. tathāhi ---yathā rūpidravyāṇi chakṣhuṣhā sah parasparan sambandhābhāve‘pi svākārasamarpaṇe samarthāni, chakṣhūnṣhi cha tadākāragrahaṇe samarthāni bhavanti, tathā trailokyodaravivaravartipadārthāḥ kālatrayaparyāyapariṇatā gnānen sah parasparapradeshasansargābhāve‘pi svakīyākārasamarpaṇe samarthā bhavanti, akhaṇḍaikapratibhāsamayan kevalagnānan tu tadākāragrahaṇe samarthamiti bhāvārthaḥ ..28.. ath gnānī gneyapadārtheṣhu nishchayanayenāpraviṣhṭo‘pi vyavahāreṇ praviṣhṭa iv pratibhātīti shaktivaichitryan darshayati ---ṇa paviṭṭho nishchayanayen na praviṣhṭaḥ, ṇāviṭṭho vyavahāreṇ cha nāpraviṣhṭaḥ kintu praviṣhṭa ev . sa kaḥ kartā . ṇāṇī gnānī . keṣhu madhye . ṇeyesu gneyapadārtheṣhu . kimiv . rūvamiv chakkhū rūpaviṣhaye chakṣhuriv . evambhūtassan kin karoti . jāṇadi passadi jānāti pashyati cha . ṇiyadan nishchitan sanshayarahitan . kimvishiṣhṭaḥ san . akkhātīdo akṣhātītaḥ . kin jānāti pashyati . jagamasesan aur rūpī padārthoṅkī bhān̐ti upachārase kahā jā sakatā hai) . jaise naitra aur unake viṣhayabhūt rūpī padārtha paraspar pravesh kiye binā hī gneyākāron ko grahaṇ aur samarpaṇ karaneke svabhāvavāle hain, usī prakār ātmā aur padārtha ek dūsaremen praviṣhṭa hue binā hī samasta gneyākāroṅke grahaṇ aur samarpaṇ karaneke svabhāvavāle hain . (jis prakār ān̐kh rūpī padārthommen pravesh nahīn karatī aur rūpī padārtha ān̐khamen pravesh nahīn karate to bhī ān̐kh rūpī padārthoṅke gneyākāroṅke grahaṇ karane — jānaneke — svabhāvavālī hai aur rūpī padārtha svayaṅke gneyākāroṅko samarpit hone — janāneke — svabhāvavāle hain, usīprakār ātmā padārthommen pravesh nahīn karatā aur padārtha ātmāmen pravesh nahīn karate tathāpi ātmā padārthoṅke samasta gneyākāroṅko grahaṇ kar lene — jānaleneke svabhāvavālā hai aur padārtha svayaṅke samasta gneyākāroṅko samarpit ho jāne — gnāt ho jāneke svabhāvavāle hain .) ..28..
ab, ātmā padārthommen pravr̥utta nahīn hotā tathāpi jisase (jis shaktivaichitryase ) usakā padārthommen pravr̥utta honā siddha hotā hai us shaktivaichitryako udyot karate hain : —
gneye praviṣhṭa na, aṇapraviṣhṭa na, jāṇato jag sarvane nitye atīndriy ātamā, jyam netra jāṇe rūpane.29.
48pravachanasār[ bhagavānashrīkundakund-