Pravachansar-Hindi (itrans transliteration). Gatha: 55.

< Previous Page   Next Page >


Page 95 of 513
PDF/HTML Page 128 of 546

 

kahAnajainashAstramAlA ]
j~nAnatattva -praj~nApan
95
tikramAdyathoditAnubhAvamanubhavattat ken nAm nivAryet . atastadupAdeyam ..54..
athendriyasaukhyasAdhanIbhUtamindriyaj~nAna.n heya.n praNindati

jIvo saya.n amutto muttigado teN muttiNA mutta.n .

ogeNhittA jogga.n jANadi vA ta.n Na jANAdi ..55..
jIvaH svayamamUrto mUrtigatasten mUrten mUrtam .
avagR^ihya yogya.n jAnAti vA tanna jAnAti ..55..

indriyaj~nAna.n hi mUrtopalambhaka.n mUrtopalabhya.n cha . tadvAn jIvaH svayamamUrto.api kathanamukhyatvenaikagAthayA dvitIyasthala.n gatam ..54.. ath heyabhUtasyendriyasukhasya kAraNatvAdalpa- viShayatvAchchendriyaj~nAna.n heyamityupadishati ---jIvo saya.n amutto jIvastAvachChaktirUpeN shuddhadravyArthik- sakatA hai ? (arthAt koI nahI.n rok sakatA .) isaliye vah (atIndriy j~nAn) upAdey hai ..54..

ab, indriyasukhakA sAdhanabhUt (-kAraNarUp) indriyaj~nAn hey haiisaprakAr usakI nindA karate hai.n

anvayArtha :[svaya.n amUrtaH ] svaya.n amUrta aisA [jIvaH ] jIv [mUrtigataH ] mUrta sharIrako prApta hotA huA [ten mUrten ] us mUrta sharIrake dvArA [yogya mUrta.n ] yogya mUrta padArthako [avagrahya ] 1avagrah karake (indriyagrahaNayogya mUrta padArthakA avagrah karake) [tat ] use [jAnAti ] jAnatA hai [vA na jAnAti ] athavA nahI.n jAnatA (kabhI jAnatA hai aur kabhI nahI.n jAnatA) ..55..

TIkA :indriyaj~nAnako 2upalambhak bhI mUrta hai aur 3upalabhya bhI mUrta hai . vah

pote amUrtik jIv mUrtasharIragat e mUrtathI,
kadI yogya mUrta avagrahI jANe, kadIk jANe nahI.n . 55.

1. avagrah = matij~nAnase kisI padArthako jAnanekA prArambha hone par pahale hI avagrah hotA hai kyo.nki matij~nAn avagrah, IhA, avAy aur dhAraNAis kramase jAnatA hai .

2. upalambhak = batAnevAlA, jAnaneme.n nimittabhUt . (indriyaj~nAnako padArtho.nke jAnaneme.n nimittabhUt mUrta pa.nchendriyAtmak sharIr hai) .

3. upalabhya = janAne yogya .