Pravachansar-Hindi (itrans transliteration).

< Previous Page   Next Page >


Page 103 of 513
PDF/HTML Page 136 of 546

 

kahAnajainashAstramAlA ]
j~nAnatattva -praj~nApan
103

mAkula.n bhavati . tato na tat paramArthataH saukhyam . ida.n tu punaranAdij~nAnasAmAnya- svabhAvasyopari mahAvikAshenAbhivyApya svat ev vyavasthitatvAtsvaya.n jAyamAnamAtmAdhInatayA, samantAtmapradeshAn paramasamakShaj~nAnopayogIbhUyAbhivyApya vyavasthitatvAtsamantam asheShadvArA- pAvaraNen, prasabha.n nipItasamastavastuj~neyAkAra.n parama.n vaishvarUpyamabhivyApya vyavasthitatvAdanantArtha- vistR^ita.n samastArthAbubhutsayA, sakalashaktipratibandhakakarmasAmAnyaniShkrAntatayA parispaShTa- prakAshabhAsvara.n svabhAvamabhivyApya vyavasthitatvAdvimala.n samyagavabodhen, yugapatsamarpit- traisamayikAtmasvarUpa.n lokAlokamabhivyApya vyavasthitatvAdavagrahAdirahita.n kramakR^itArthagrahaN- khedAbhAven pratyakSha.n j~nAnamanAkula.n bhavati . tatastatpAramArthika.n khalu saukhyam ..59.. rahitam . punarapi kIdR^ik . rahiya.n tu oggahAdihi.n avagrahAdirahita.n cheti . eva.n pa~nchavisheShaNavishiShTa.n yatkevalaj~nAna.n suha.n ti ega.ntiya.n bhaNida.n tatsukha.n bhaNitam . katha.nbhUtam . aikAntika.n niyameneti . tathAhi paranirapekShatven chidAnandaikasvabhAva.n nijashuddhAtmAnamupAdAnakAraNa.n kR^itvA samutpadyamAnatvAtsvaya.n jAyamAna.n Akul hai; isaliye vah paramArthase sukh nahI.n hai .

aur yah pratyakSha j~nAn to anAkul hai, kyo.nki(1) anAdi j~nAnasAmAnyarUp svabhAv par mahA vikAsase vyApta hokar svataH hI rahanese ‘svaya.n utpanna hotA hai,’ isaliye AtmAdhIn hai, (aur AtmAdhIn honese AkulatA nahI.n hotI); (2) samasta Atmapradesho.nme.n param 1samakSha j~nAnopayogarUp hokar, vyApta honese ‘sama.nt hai’, isaliye asheSh dvAr khule hue hai.n (aur isaprakAr koI dvAr banda na honese AkulatA nahI.n hotI); (3) samasta vastuo.nke j~neyAkAro.nko sarvathA pI jAnese 2param vividhatAme.n vyApta hokar rahanese ‘ananta padArtho.nme.n vistR^it hai,’ isaliye sarva padArtho.nko jAnanekI ichChAkA abhAv hai (aur isaprakAr kisI padArthako jAnanekI ichChA na honese AkulatA nahI.n hotI); (4) sakal shaktiko rokanevAlA karmasAmAnya (j~nAname.nse) nikal jAnese (j~nAn) atyanta spaShTa prakAshake dvArA prakAshamAn (-tejasvI) svabhAvame.n vyApta hokar rahanese ‘vimal hai’ isaliye samyakrUpase (-barAbar) jAnatA hai (aur isaprakAr sa.nshayAdi rahitatAse jAnaneke kAraN AkulatA nahI.n hotI); tathA (5) jinane trikAlakA apanA svarUp yugapat samarpit kiyA hai (-ek hI samay batAyA hai) aise lokAlokame.n vyApta hokar rahanese ‘avagrahAdi rahit hai’ isaliye kramashaH honevAle padArtha grahaNake khedakA abhAv hai .isaprakAr (uparokta pA.Nch kAraNo.nse) pratyakSha j~nAn anAkul hai . isaliye vAstavame.n vah pAramArthik sukh hai .

.

1. samakSha = pratyakSha
2. paramavividhatA = samasta padArthasamUh jo ki ananta vividhatAmay hai