pappA iTThe visaye phAsehi.n samasside sahAveN .
asya khalvAtmanaH sasharIrAvasthAyAmapi na sharIra.n sukhasAdhanatAmApadyamAna.n pashyAmaH, yatastadApi pItonmattakarasairiv prakR^iShTamohavashavartibhirindriyairime.asmAkamiShTA iti krameN viShayArtha.n vyApAro dR^ishyate chettat ev j~nAyate duHkhamastItyabhiprAyaH ..64.. eva.n paramArthenendriyasukhasya duHkhasthApanArtha.n gAthAdvaya.n gatam . ath muktAtmanA.n sharIrAbhAve.api sukhamastIti j~nApanArtha.n sharIra.n sukh- kAraNa.n na syAditi vyaktIkaroti — pappA prApya . kAn . iTThe visae iShTapa~nchendriyaviShayAn . katha.nbhUtAn . marane takakI paravAh na karake kShaNik indriyaviShayo.nme.n kUd pa.Dte hai.n . yadi unhe.n svabhAvase hI duHkh na ho to viShayo.nme.n rati hI na honI chAhiye . jisake sharIrakA dAh duHkh naShTa ho gayA ho vah bAhya shItopachArame.n rati kyo.n karegA ? isase siddha huA ki parokShaj~nAniyo.nke duHkh svAbhAvik hI hai ..64..
ab, mukta AtmAke sukhakI prasiddhike liye, sharIr sukhakA sAdhan honekI bAtakA kha.nDan karate hai.n . (siddha bhagavAnake sharIrake binA bhI sukh hotA hai yah bAt spaShTa samajhAneke liye, sa.nsArAvasthAme.n bhI sharIr sukhakA – indriyasukhakA – sAdhan nahI.n hai, aisA nishchit karate hai.n) : —
anvayArtha : — [sparshaiH samAshritAn ] sparshanAdik indriyA.N jinakA Ashray letI hai.n aise [iShTAn viShayAn ] iShTa viShayo.nko [prApya ] pAkar [svabhAven ] (apane shuddha) svabhAvase [pariNamamAnaH ] pariNaman karatA huA [AtmA ] AtmA [svayamev ] svaya.n hI [sukh ] sukharUp (-indriyasukharUp) hotA hai [dehaH na bhavati ] deh sukharUp nahI.n hotI ..65..
TIkA : — vAstavame.n is AtmAke liye sasharIr avasthAme.n bhI sharIr sukhakA sAdhan ho aisA hame.n dikhAI nahI.n detA; kyo.nki tab bhI, mAno.n unmAdajanak madirAkA pAn kiyA ho
jIv praNamato svayamev sukharUp thAy, deh thato nathI. 65.