Pravachansar-Hindi (itrans transliteration).

< Previous Page   Next Page >


Page 147 of 513
PDF/HTML Page 180 of 546

 

kahAnajainashAstramAlA ]
j~nAnatattva -praj~nApan
147
jinashAstrAdarthAn pratyakShAdibhirbudhyamAnasya niyamAt .
kShIyate mohopachayaH tasmAt shAstra.n samadhyetavyam ..86..

yatkil dravyaguNaparyAyasvabhAvenArhato j~nAnAdAtmanastathAj~nAna.n mohakShapaNopAyatven prAk pratipanna.n, tat khalUpAyAntaramidamapekShate . ida.n hi vihitaprathamabhUmikAsa.nkramaNasya sarvaj~nopaj~na- tayA sarvato.apyabAdhita.n shAbda.n pramANamAkramya krIDatastatsa.nskArasphu TIkR^itavishiShTasa.nvedan- shaktisa.npadaH sahR^idayahR^idayAna.ndodbhedadAyinA pratyakSheNAnyen vA tadavirodhinA pramANajAten rAgadveShau cha j~nAyete vivekibhiH, tatastatparij~nAnAnantaramev nirvikArasvashuddhAtmabhAvanayA rAgadveShamohA nihantavyA iti sUtrArthaH ..85.. ath dravyaguNaparyAyaparij~nAnAbhAve moho bhavatIti yadukta.n pUrva.n tadarthamAgamAbhyAsa.n kArayati . athavA dravyaguNaparyAyatvairarhatparij~nAnAdAtmaparij~nAna.n bhavatIti yadukta.n tadAtmaparij~nAnamimamAgamAbhyAsamapekShat iti pAtanikAdvaya.n manasi dhR^itvA sUtramida.n pratipAdayati jiNasatthAdo aTThe pachchakkhAdIhi.n bujjhado NiyamA jinashAstrAtsakAshAchChuddhAtmAdipadArthAn pratyakShAdi-

anvayArtha :[jinashAstrAt ] jinashAstra dvArA [pratyakShAdibhiH ] pratyakShAdi pramANo.nse [arthAn ] padArtho.nko [budhyamAnasya ] jAnanevAleke [niyamAt ] niyamase [mohopachayaH ] samyak prakArase adhyayan karanA chAhiye ..86..

TIkA :dravya -guN -paryAyasvabhAvase arha.ntake j~nAn dvArA AtmAkA us prakArakA j~nAn mohakShayake upAyake rUpame.n pahale (80vI.n gAthAme.n) pratipAdit kiyA gayA thA, vah vAstavame.n is (nimnalikhit) upAyAntarakI apekShA rakhatA hai . (vah upAyAntar kyA hai so kahA jAtA hai) :

jisane pratham bhUmikAme.n gaman kiyA hai aise jIvako, jo 2sarvaj~nopaj~na honese sarva prakArase abAdhit hai aise shAbda pramANako (-dravya shrutapramANako) prApta karake krI.DA karane par, usake sa.nskArase vishiShTa 3sa.nvedanashaktirUp sampadA pragaT karane par, 4sahR^idayajano.nke hR^idayako AnandakA 5udbhed denevAle pratyakSha pramANase athavA 6usase aviruddha anya pramANasamUhase

1mohopachay [kShIyate ] kShay ho jAtA hai [tasmAt ] isaliye [shAstra.n ] shAstrakA [samadhyetavyam ]

1. mohopachay = mohakA upachay . (upachay = sa.nchay; samUh)

2. sarvaj~nopaj~na = sarvaj~na dvArA svaya.n jAnA huA (aur kahA huA) . 3. sa.nvedan = j~nAn .

4. sahR^iday = bhAvuk; shAstrame.n jis samay jis bhAvakA prasa.ng hoy us bhAvako hR^idayame.n grahaN karanevAlA; budh; pa.nDit .

5. udbhed = sphu raN; pragaTatA; phu vArA . 6. usase = pratyakSha pramANase .