tattvataH samastamapi vastujAta.n parichChindataH kShIyat evAtattvAbhiniveshasa.nskArakArI moho-
pachayaH . ato hi mohakShapaNe parama.n shabdabrahmopAsana.n bhAvaj~nAnAvaShTambhadR^iDhIkR^itapariNAmen
samyagadhIyamAnamupAyAntaram ..86..
ath katha.n jainendre shabdabrahmaNi kilArthAnA.n vyavasthitiriti vitarkayati —
davvANi guNA tesi.n pajjAyA aTThasaNNayA bhaNiyA .
tesu guNapajjayANa.n appA davva tti uvadeso ..87..
dravyANi guNAsteShA.n paryAyA arthasa.nj~nayA bhaNitAH .
teShu guNaparyAyANAmAtmA dravyamityupadeshaH ..87..
1tattvataH samasta vastumAtrako jAnane par 2atattvaabhiniveshake sa.nskAr karanevAlA mohopachay
(mohasamUh) avashya hI kShayako prApta hotA hai . isaliye mohakA kShay karaneme.n, param shabdabrahmakI
upAsanAkA bhAvaj~nAnake avalamban dvArA dR^i.Dh.h.h kiye gaye pariNAmase samyak prakAr abhyAs karanA
so upAyAntar hai . (jo pariNAm bhAvaj~nAnake avalambanase dR^i.DhIkR^it ho aise pariNAmase dravya
shrutakA abhyAs karanA so mohakShay karaneke liye upAyAntar hai) ..86..
ab, jinendrake shabda brahmame.n artho.nkI vyavasthA (-padArtho.nkI sthiti) kis prakAr hai
so vichAr karate hai.n : —
anvayArtha : — [dravyANi ] dravya, [guNAH] guN [teShA.n paryAyAH ] aur unakI paryAye.n
[arthasa.nj~nayA ] ‘artha’ nAmase [bhaNitAH ] kahI gaI hai.n . [teShu ] uname.n, [guNaparyAyANAm AtmA
dravyam ] guN -paryAyo.nkA AtmA dravya hai (guN aur paryAyo.nkA svarUp -sattva dravya hI hai, ve
bhinna vastu nahI.n hai.n) [ iti upadeshaH ] isaprakAr (jinendrakA) upadesh hai ..87..
148pravachanasAr[ bhagavAnashrIku.ndaku.nd-
pramANairbudhyamAnasya jAnato jIvasya niyamAnnishchayAt . ki.n phala.n bhavati . khIyadi mohovachayo
durabhiniveshasa.nskArakArI mohopachayaH kShIyate pralIyate kShaya.n yAti . tamhA sattha.n samadhidavva.n tasmAchChAstra.n
samyagadhyetavya.n paThanIyamiti . tadyathA – vItarAgasarvaj~napraNItashAstrAt ‘ego me sassado appA’ ityAdi
paramAtmopadeshakashrutaj~nAnen tAvadAtmAna.n jAnIte kashchidbhavyaH, tadanantara.n vishiShTAbhyAsavashen
paramasamAdhikAle rAgAdivikalparahitamAnasapratyakSheN cha tamevAtmAna.n parichChinatti, tathaivAnumAnen vA .
1. tattvataH = yathArtha svarUpase . 2. atattva – abhinivesh = yathArtha vastusvarUpase viparIt abhiprAy .
dravyo, guNo ne paryayo sau ‘artha’ sa.nj~nAthI kahyA.n;
guN -paryayono AtamA Che dravya jin – upadeshamA.n. 87.