Pravachansar-Hindi (itrans transliteration). Gatha: 87.

< Previous Page   Next Page >


Page 148 of 513
PDF/HTML Page 181 of 546

 

tattvataH samastamapi vastujAta.n parichChindataH kShIyat evAtattvAbhiniveshasa.nskArakArI moho- pachayaH . ato hi mohakShapaNe parama.n shabdabrahmopAsana.n bhAvaj~nAnAvaShTambhadR^iDhIkR^itapariNAmen samyagadhIyamAnamupAyAntaram ..86..

ath katha.n jainendre shabdabrahmaNi kilArthAnA.n vyavasthitiriti vitarkayati

davvANi guNA tesi.n pajjAyA aTThasaNNayA bhaNiyA .

tesu guNapajjayANa.n appA davva tti uvadeso ..87..
dravyANi guNAsteShA.n paryAyA arthasa.nj~nayA bhaNitAH .
teShu guNaparyAyANAmAtmA dravyamityupadeshaH ..87..

pramANairbudhyamAnasya jAnato jIvasya niyamAnnishchayAt . ki.n phala.n bhavati . khIyadi mohovachayo durabhiniveshasa.nskArakArI mohopachayaH kShIyate pralIyate kShaya.n yAti . tamhA sattha.n samadhidavva.n tasmAchChAstra.n samyagadhyetavya.n paThanIyamiti . tadyathAvItarAgasarvaj~napraNItashAstrAt ‘ego me sassado appA’ ityAdi paramAtmopadeshakashrutaj~nAnen tAvadAtmAna.n jAnIte kashchidbhavyaH, tadanantara.n vishiShTAbhyAsavashen paramasamAdhikAle rAgAdivikalparahitamAnasapratyakSheN cha tamevAtmAna.n parichChinatti, tathaivAnumAnen vA . (mohasamUh) avashya hI kShayako prApta hotA hai . isaliye mohakA kShay karaneme.n, param shabdabrahmakI upAsanAkA bhAvaj~nAnake avalamban dvArA dR^i.Dh.h.h kiye gaye pariNAmase samyak prakAr abhyAs karanA so upAyAntar hai . (jo pariNAm bhAvaj~nAnake avalambanase dR^i.DhIkR^it ho aise pariNAmase dravya shrutakA abhyAs karanA so mohakShay karaneke liye upAyAntar hai) ..86..

ab, jinendrake shabda brahmame.n artho.nkI vyavasthA (-padArtho.nkI sthiti) kis prakAr hai so vichAr karate hai.n :

anvayArtha :[dravyANi ] dravya, [guNAH] guN [teShA.n paryAyAH ] aur unakI paryAye.n [arthasa.nj~nayA ] ‘artha’ nAmase [bhaNitAH ] kahI gaI hai.n . [teShu ] uname.n, [guNaparyAyANAm AtmA dravyam ] guN -paryAyo.nkA AtmA dravya hai (guN aur paryAyo.nkA svarUp -sattva dravya hI hai, ve bhinna vastu nahI.n hai.n) [ iti upadeshaH ] isaprakAr (jinendrakA) upadesh hai ..87..

dravyo, guNo ne paryayo sau ‘artha’ sa.nj~nAthI kahyA.n; guN -paryayono AtamA Che dravya jinupadeshamA.n. 87.

148pravachanasAr[ bhagavAnashrIku.ndaku.nd-

1tattvataH samasta vastumAtrako jAnane par 2atattvaabhiniveshake sa.nskAr karanevAlA mohopachay

1. tattvataH = yathArtha svarUpase . 2. atattvaabhinivesh = yathArtha vastusvarUpase viparIt abhiprAy .