pItatAdayo guNAH, yathA cha suvarNa.n kramapariNAmeneyrati ten kramapariNAmenAryamANA vA arthAH kuNDalAdayaH paryAyAH . evamanyatrApi . yathA chaiteShu suvarNapItatAdiguNakuNDalAdiparyAyeShu pItatAdiguNakuNDalAdiparyAyANA.n suvarNAdapR^ithagbhAvAt suvarNamevAtmA tathA cha teShu dravyaguNaparyAyeShu guNaparyAyANA.n dravyAdapR^ithagbhAvAddravyamevAtmA ..87.. ev svabhAv iti . ath vistaraH — anantaj~nAnasukhAdiguNAn tathaivAmUrtatvAtIndriyatvasiddhatvAdiparyAyA.nshcha iyarti gachChati pariNamatyAshrayati yen kAraNen tasmAdartho bhaNyate . kim . shuddhAtmadravyam . tachChuddhAtmadravyamAdhArabhUtamiyrati gachChanti pariNamantyAshrayanti yen kAraNen tato.arthA bhaNyante . ke te . j~nAnatvasiddhatvAdiguNaparyAyAH . j~nAnatvasiddhatvAdiguNaparyAyANAmAtmA svabhAvaH ka iti pR^iShTe shuddhAtma- kramapariNAmase prApta karatI hai.n — pahu.NchatI hai.n athavA (ve) suvarNake dvArA kramapariNAmase prApta kI jAtI hai.n — pahu.NchI jAtI hai.n isaliye kuNDal ityAdi paryAye.n ‘artha’ hai.n; isIprakAr 1anyatra bhI hai, (is dR^iShTAntakI bhA.Nti sarva dravya -guN -paryAyo.nme.n bhI samajhanA chAhiye) .
aur jaise in suvarNa, pIlApan ityAdi guN aur kuNDal ityAdi paryAyo.nme.n (-in tIno.nme.n, pIlApan ityAdi guNo.nkA aur kuNDal paryAyo.nkA) suvarNase apR^ithaktva honese unakA (-pIlApan ityAdi guNo.nkA aur kuNDal ityAdi paryAyo.nkA) suvarNa hI AtmA hai, usIprakAr un dravya -guN -paryAyo.nme.n guN -paryAyo.nkA dravyase apR^ithaktva honese unakA dravya hI AtmA hai (arthAt dravya hI guN aur paryAyo.nkA AtmA -svarUp -sarvasva -satya hai) .
bhAvArtha : — 86vI.n gAthAme.n kahA hai ki jinashAstro.nkA samyak abhyAs mohakShayakA upAy hai . yahA.N sa.nkShepame.n yah batAyA hai ki un jinashAstro.nme.n padArtho.nkI vyavasthA kisaprakAr kahI gaI hai . jinendradevane kahA ki — artha (padArtha) arthAt dravya, guN aur paryAy . isake atirikta vishvame.n dUsarA kuCh nahI.n hai, aur in tIno.nme.n guN aur paryAyo.nkA AtmA (-usakA sarvasva) dravya hI hai . aisA honese kisI dravyake guN aur paryAy anya dravyake guN aur paryAyarUp ki.nchit mAtra nahI.n hote, samasta dravya apane -apane guN aur paryAyo.nme.n rahate hai.n . — aisI padArtho.nkI sthiti mohakShayake nimittabhUt pavitra jinashAstro.nme.n kahI hai ..87..
150pravachanasAr[ bhagavAnashrIku.ndaku.nd-
1 jaise suvarNa, pIlApan Adiko aur kuNDal Adiko prApta karatA hai athavA pIlApan Adi aur kuNDal
Adike dvArA prApta kiyA jAtA hai (arthAt pIlApan Adi aur kuNDal Adik suvarNako prApta karate
hai.n) isaliye suvarNa ‘artha’ hai, vaise dravya ‘artha’; jaise pIlApan Adi AshrayabhUt suvarNako prApta karatA
hai athavA AshrayabhUt suvarNadvArA prApta kiye jAte hai (arthAt AshrayabhUt suvarNa pIlApan Adiko prApta karatA
hai) isaliye pIlApan Adi ‘artha’ hai.n, vaise guN ‘artha’ hai.n; jaise kuNDal Adi suvarNako kramapariNAmase
prApta karate hai.n athavA suvarNa dvArA kramapariNAmase prApta kiyA jAtA hai (arthAt suvarNa kuNDal Adiko
kramapariNAmase prApta karatA hai) isaliye kuNDal Adi ‘artha’ hai.n, vaise paryAye.n ‘artha’ hai.n