Pravachansar-Hindi (itrans transliteration). Gatha: 94.

< Previous Page   Next Page >


Page 167 of 513
PDF/HTML Page 200 of 546

 

kahAnajainashAstramAlA ]
j~neyatattva -praj~nApan
167
mAtramevAvalambya tattvApratipattilakShaNa.n mohamupagachChantaH parasamayA bhavanti ..93..
athAnuSha.ngikImimAmev svasamayaparasamayavyavasthA.n pratiShThApyopasa.nharati

je pajjaesu NiradA jIvA parasamaig tti NiddiTThA . AdasahAvamhi ThidA te sagasamayA muNedavvA ..94..

ye paryAyeShu niratA jIvAH parasamayikA iti nirdiShTAH .
AtmasvabhAve sthitAste svakasamayA j~nAtavyAH ..94..

sharIrAkAragatimArgaNAvilakShaNaH siddhagatiparyAyaH tathA.agurulaghukaguNaShaDvR^iddhihAnirUpAH sAdhAraNasvabhAv- guNaparyAyAshcha, tathA sarvadravyeShu svabhAvadravyaparyAyAH svajAtIyavijAtIyavibhAvadravyaparyAyAshcha, tathaiv svabhAvavibhAvaguNaparyAyAshcha ‘jesi.n atthi sahAo’ ityAdigAthAyA.n, tathaiv ‘bhAvA jIvAdIyA’ ityAdi- gAthAyA.n cha pa~nchAstikAye pUrva.n kathitakrameN yathAsa.nbhava.n j~nAtavyAH . pajjayamUDhA hi parasamayA yasmAdittha.nbhUt- karake, tattvakI apratipatti jisakA lakShaN hai aise mohako prApta hote huye parasamay hote hai.n .

bhAvArtha :padArtha dravyasvarUp hai . dravya anantaguNamay hai . dravyo.n aur guNo.nse paryAye.n hotI hai.n . paryAyo.nke do prakAr hai.n :1dravyaparyAy, 2guNaparyAy . iname.nse dravyaparyAyake do bhed hai.n :1samAnajAtIyjaise dviaNuk, tri -aNuk, ityAdi skandha; paryAyjaise siddhake guNaparyAy 2vibhAvaparyAyjaise svaparahetuk matij~nAnaparyAy .

aisA jinendra bhagavAnakI vANIse kathit sarva padArtho.nkA dravya -guN -paryAyasvarUp hI yathArtha hai . jo jIv dravya -guNako na jAnate huye mAtra paryAyakA hI Alamban lete hai.n ve nij svabhAvako na jAnate huye parasamay hai.n ..93..

ab 1AnuSha.ngik aisI yah hI svasamay -parasamayakI vyavasthA (arthAt svasamay aur parasamayakA bhed) nishchit karake (usakA) upasa.nhAr karate hai.n :

anvayArtha :[ye jIvAH ] jo jIv [paryAyeShu niratAH ] paryAyo.nme.n lIn hai.n [parasamayikAH iti nirdiShTAH ] unhe.n parasamay kahA gayA hai [AtmasvabhAve sthitAH ] jo jIv AtmasvabhAvame.n sthit hai.n [te ] ve [svakasamayAH j~nAtavyAH ] svasamay jAnane ..94..

paryAyamA.n rat jIv je te ‘parasamay’ nirdiShTa Che; AtmasvabhAve sthit je te ‘svakasamay’ j~nAtavya Che . 94.

2asamAnajAtIyjaise manuShya dev ityAdi . guNaparyAyake bhI do bhed hai.n :1svabhAv-

1. AnuSha.ngik = pUrva gAthAke kathanake sAth sambandhavAlI .