ye khalu jIvapudgalAtmakamasamAnajAtIyadravyaparyAya.n sakalAvidyAnAmekamUlamupagatA yathoditAtmasvabhAvasa.nbhAvanaklIbAH tasminnevAshaktimupavrajanti, te khalUchChalitanirargalaikAnta- dR^iShTayo manuShya evAhameSh mamaivaitanmanuShyasharIramityaha.nkAramamakArAbhyA.n vipralabhyamAnA avichalit- chetanAvilAsamAtrAdAtmavyavahArAt prachyutya kroDIkR^itasamastakriyAkuTumbaka.n manuShyavyavahAramAshritya rajyanto dviShantashcha paradravyeN karmaNA sa.ngatatvAtparasamayA jAyante .
ye tu punarasa.nkIrNa -dravyaguNaparyAyasusthita.n bhagavantamAtmanaH svabhAva.n sakalavidyAnAmekamUlamupagamya yathoditAtmasvabhAvasa.nbhAvanasamarthatayA paryAyamAtrAshakti- dravyaguNaparyAyaparij~nAnamUDhA athavA nArakAdiparyAyarUpo na bhavAmyahamiti bhedavij~nAnamUDhAshcha parasamayA mithyAdR^iShTayo bhavantIti . tasmAdiya.n pArameshvarI dravyaguNaparyAyavyAkhyA samIchInA bhadrA bhavatItyabhi- prAyaH ..93.. ath prasa.ngAyAtA.n parasamayasvasamayavyavasthA.n kathayati — je pajjaesu NiradA jIvA ye paryAyeShu
TIkA : — jo jIv pudgalAtmak asamAnajAtIy dravyaparyAyakA — jo ki sakal avidyAo.nkA ek mUl hai usakA — Ashray karate hue 1yathokta AtmasvabhAvakI 2sa.nbhAvanA karaneme.n napu.nsak honese usIme.n bal dhAraN karate hai.n (arthAt un asamAnajAtIy dravya -paryAyo.nke prati hI balavAn hai.n ), ve — jinakI 3nirargal ekAntadR^iShTi uChalatI hai aise — ‘yah mai.n manuShya hI hU.N, merA hI yah manuShya sharIr hai’ isaprakAr aha.nkAr -mamakArase ThagAye jAte huye, avichalitachetanAvilAsamAtra 4AtmavyavahArase chyut hokar, jisame.n samasta kriyAkalApako ChAtIse lagAyA jAtA hai aise 5manuShyavyavahArakA Ashray karake rAgI -dveShI hote hue par dravyarUp karmake sAth sa.ngatatAke kAraN (-paradravyarUp karmake sAth yukta ho jAnese) vAstavame.n 6parasamay hote hai.n arthAt parasamayarUp pariNamit hote hai.n .
aur jo 7asa.nkIrNa dravya guN -paryAyo.nse susthit bhagavAn AtmAke svabhAvakA — jo ki sakal vidyAo.nkA ek mUl hai usakA — Ashray karake yathokta AtmasvabhAvakI sa.nbhAvanAme.n samartha honese paryAyamAtra pratike balako dUr karake AtmAke svabhAvame.n hI sthiti karate
168pravachanasAr[ bhagavAnashrIku.ndaku.nd-
1. yathokta = pUrva gAthAme.n kahA jaisA . 2. sa.nbhAvanA = sa.nchetan; anubhav; mAnyatA; Adar .
3. nirargal = a.nkush binA kI; behad (jo manuShyAdi paryAyame.n lIn hai.n, ve behad ekA.ntadR^iShTirUp hai .)
4. AtmavyavahAr = AtmArUp vartan, AtmArUp kArya, AtmArUp vyApAr .
5. manuShyavyavahAr = manuShyarUp vartan (mai.n manuShya hI hU.N . aisI mAnyatApUrvak vartan) .
6. jo jIv parake sAth ekatvakI mAnyatApUrvak yukta hotA hai, use parasamay kahate hai.n .
7. asa.nkIrNa = ekamek nahI.n aise; spaShTatayA bhinna [bhagavAn AtmasvabhAv spaShTa bhinna -parake sAth ekamek