pravartamAnapravR^ittiyuktasya dravyAstitven niShpAditaniShpattiyuktairguNaiH paryAyaishcha yadastitva.n dravyasya sa
svabhAvaH . yathA vA dravyeN vA kShetreN vA kAlen vA bhAven vA pItatAdiguNebhyaH
kuNDalAdiparyAyebhyashcha pR^ithaganupalabhyamAnasya kartR^ikaraNAdhik raNarUpeN kArtasvarasvarUpamupAdAy
pravartamAnapravR^ittiyuktaiH pItatAdiguNaiH kuNDalAdiparyAyaishcha niShpAditaniShpattiyuktasya kArtasvarasya
mUlasAdhanatayA tairniShpAdita.n yadastitva.n sa svabhAvaH, tathA dravyeN vA kShetreN vA kAlen
vA bhAven vA guNebhyaH paryAyebhyashcha pR^ithaganupalabhyamAnasya kartR^ikaraNAdhikaraNarUpeN
shuddhAtmadravyAstitven cha guNaparyAyotpAdavyayadhrauvyAstitva.n sAdhyat iti . tadyathA – yathA svakIy-
dravyakShetrakAlabhAvaiH suvarNAdabhinnAnA.n pItatvAdiguNakuNDalAdiparyAyANA.n sa.nbandhi yadastitva.n sa ev
suvarNasya sadbhAvaH, tathA svakIyadravyakShetrakAlabhAvaiH paramAtmadravyAdabhinnAnA.n kevalaj~nAnAdiguNaki.nchidUn-
charamasharIrAkArAdiparyAyANA.n sa.nbandhi yadastitva.n sa ev muktAtmadravyasya sadbhAvaH . yathA svakIy-
dravyakShetrakAlabhAvaiH pItatvAdiguNakuNDalAdiparyAyebhyaH sakAshAdabhinnasya suvarNasya sambandhi yadastitva.n sa
1. jo = jo suvarNa .
2. unase = pItatvAdi guNo.n aur kuNDalAdi paryAyo.nse . (suvarNakA astitva niShpanna honeme.n, upajaneme.n, yA
siddha honeme.n mUlasAdhan pItatvAdi guN aur kuNDalAdi paryAye.n hai.n .)
176pravachanasAr[ bhagavAnashrIku.ndaku.nd-
svarUpako dhAraN karake pravartamAn dravyake astitvase jinakI utpatti hotI hai, — aise guNo.n aur
paryAyo.nse jo dravyakA astitva hai, vah svabhAv hai . (dravyase, kShetrase, kAlase yA bhAvase suvarNase
bhinna na dikhAI denevAle pItatvAdik aur kuNDalAdikakA astitva vah suvarNakA hI astitva
hai, kyo.nki pItatvAdikake aur kuNDalAdikake svarUpako suvarNa hI dhAraN karatA hai, isaliye
suvarNake astitvase hI pItatvAdikakI aur kuNDalAdikakI niShpatti — siddha — hotI hai; suvarNa
na ho to pItatvAdik aur kuNDalAdik bhI na ho.n, isIprakAr dravyase, kShetrase, kAlase yA bhAvase
dravyase bhinna nahI.n dikhAI denevAle guNo.n aur paryAyo.nkA astitva vah dravyakA hI astitva hai,
kyo.nki guNo.n aur paryAyo.nke svarUpako dravya hI dhAraN karatA hai, isaliye dravyake astitvase
hI guNo.nkI aur paryAyo.nkI niShpatti hotI hai, dravya na ho to guN aur paryAye.n bhI na ho.n . aisA
astitva vah dravyakA svabhAv hai .)
athavA, jaise dravyase, kShetrase, kAlase yA bhAvase 1jo pItatvAdi guNo.nse aur kuNDalAdi
paryAyo.nse pR^ithak nahI.n dikhAI detA; kartA -karaN -adhikaraNarUpase suvarNake svarUpako dhAraN
karake pravartamAn pItatvAdiguNo.n aur kuNDalAdiparyAyo.nse jisakI niShpatti hotI hai, — aise
suvarNakA, mUlasAdhanapanese 2unase niShpanna hotA huA, jo astitva hai, vah svabhAv hai; usIprakAr
dravyase, kShetrase, kAlase yA bhAvase guNo.nse aur paryAyo.nse jo pR^ithak nahI.n dikhAI detA, kartA-