Pravachansar-Hindi (itrans transliteration). Gatha: 97.

< Previous Page   Next Page >


Page 179 of 513
PDF/HTML Page 212 of 546

 

background image
kAlen vA bhAven votpAdavyayadhrauvyebhyaH pR^ithaganupalabhyamAnasya kartR^ikaraNAdhikaraNarUpeN
dravyasvarUpamupAdAy pravartamAnapravR^ittiyuktairutpAdavyayadhrauvyairniShpAditaniShpattiyuktasya dravyasya mUl-
sAdhanatayA tairniShpAdita.n yadastitva.n sa svabhAvaH
..96..
ida.n tu sAdR^ishyAstitvAbhidhAnamastIti kathayati
ih vivihalakkhaNANa.n lakkhaNamega.n saditti savvagaya.n .
uvadisadA khalu dhamma.n jiNavaravasaheN paNNatta.n ..97..
paryAyavyayatadubhayAdhArabhUtamuktAtmadravyatvalakShaNadhrauvyANA.n svabhAv iti . eva.n yathA muktAtmadravyasya
svakIyaguNaparyAyotpAdavyayadhrauvyaiH sah svarUpAstitvAbhidhAnamavAntarAstitvamabhinna.n vyavasthApita.n tathaiv
kahAnajainashAstramAlA ]
j~neyatattva -praj~nApan
179
utpAd -vyay -dhrauvyo.nse jo pR^ithak dikhAI nahI.n detA, kartA -karaN-1adhikaraNarUpase dravyake
svarUpako dhAraN karake pravartamAn utpAd -vyay -dhrauvyo.nse jisakI niShpatti hotI hai,aise
dravyakA mUlasAdhanapanese unase niShpanna hotA huA jo astitva hai, vah svabhAv hai . (utpAdo.nse,
vyayo.nse aur dhrauvyo.nse bhinna na dikhAI denevAle dravyakA astitva vah utpAdo.n, vyayo.n aur
dhrauvyo.nkA hI astitva hai; kyo.nki dravyake svarUpako utpAd, vyay aur dhrauvya hI dhAraN karate
hai.n, isaliye utpAd -vyay aur dhrauvyo.nke astitvase hI dravyakI niShpatti hotI hai
. yadi utpAd-
vyay -dhrauvya na ho.n to dravya bhI na ho . aisA astitva vah dravyakA svabhAv hai .)
bhAvArtha :astitvake aur dravyake pradeshabhed nahI.n hai; aur vah astitva anAdi-
ananta hai tathA ahetuk ekarUp pariNatise sadA pariNamit hotA hai, isaliye vibhAvadharmase bhI
bhinna prakArakA hai; aisA honese astitva dravyakA svabhAv hI hai
.
guN -paryAyo.nkA aur dravyakA astitva bhinna nahI.n hai; ek hI hai; kyo.nki guN -paryAye.n
dravyase hI niShpanna hotI hai.n, aur dravya guN -paryAyo.nse hI niShpanna hotA hai . aur isIprakAr utpAd-
vyay -dhrauvyakA aur dravyakA astitva bhI ek hI hai; kyo.nki utpAd -vyay -dhrauvya dravyase hI
utpanna hote hai.n, aur dravya utpAd -vyay -dhrauvyo.nse hI utpanna hotA hai
.
isaprakAr svarUpAstitvakA nirUpaN huA ..96..
vidhavidhalakShaNInu.n sarav -gat ‘sattva’ lakShaN ek Che,
e dharmane upadeshatA jinavaravR^iShabh nirddiShTa Che. 97.
1. utpAd -vyay -dhrauvya hI dravyake kartA, karaN aur adhikaraN hai.n, isaliye utpAd -vyay -dhrauvya hI dravyake
svarUpako dhAraN karate hai.n .