kahAnAmAtmIyAtmIyasya visheShalakShaNabhUtasya svarUpAstitvasyAvaShTambhenottiShThannAnAtva.n sAmAnya- lakShaNabhUten sAdR^ishyodbhAsinAnokahatvenotthApitamekatva.n tiriyati, tathA bahUnA.n bahuvidhAnA.n dravyANAmAtmIyAtmIyasya visheShalakShaNabhUtasya svarUpAstitvasyAvaShTambhenottiShThannAnAtva.n sAmAnya- lakShaNabhUten sAdR^ishyodbhAsinA sadityasya bhAvenotthApitamekatva.n tiriyati . yathA cha teShAmano- kahAnA.n sAmAnyalakShaNabhUten sAdR^ishyodbhAsinAnokahatvenotthApitenaikatven tirohitamapi visheShalakShaNabhUtasya svarUpAstitvasyAvaShTambhenottiShThannAnAtvamuchchakAsti, tathA sarvadravyANAmapi sAmAnyalakShaNabhUten sAdR^ishyodbhAsinA sadityasya bhAvenotthApitenaikatven tirohitamapi visheSh- lakShaNabhUtasya svarUpAstitvasyAvaShTambhenottiShThannAnAtvamuchchakAsti ..97.. shuddhasa.ngrahanayen sarvagata.n sarvapadArthavyApakam . ida.n kenokta m . uvadisadA khalu dhamma.n jiNavaravasaheN paNNatta.n dharma.n vastusvabhAvasa.ngrahamupadishatA khalu sphu Ta.n jinavaravR^iShabheN praj~naptamiti . tadyathA – yathA sarve muktAtmanaH santItyukte sati paramAnandaikalakShaNasukhAmR^itarasAsvAdabharitAvasthalokAkAshpramitashuddhAsa.nkhyeyAtmapradeshai-
jaise bahutase, anek prakArake vR^ikSho.nko apane apane visheShalakShaNabhUt svarUpAstitvake avalambanase utpanna honevAle anekatvako, sAmAnya lakShaNabhUt 1sAdR^ishyadarshak vR^ikShatvase utpanna honevAlA ekatva 2tirohit (adR^ishya) kar detA hai, isIprakAr bahutase, anekaprakArake dravyo.nko apane -apane visheSh lakShaNabhUt svarUpAstitvake avalambanase utpanna honevAle anekatvako, sAmAnyalakShaNabhUt sAdR^ishyadarshak ‘sat’ panese (-‘sat’ aise bhAvase, astitvase, ‘hai’ panese) utpanna honevAlA ekatva tirohit kar detA hai . aur jaise un vR^ikSho.nke viShayame.n sAmAnyalakShaNabhUt sAdR^ishyadarshak vR^ikShatvase utpanna honevAle ekatvase tirohit hone par bhI (apane -apane) visheShalakShaNabhUt svarUpAstitvake avalambanase utpanna honevAlA anekatva spaShTatayA prakAshamAn rahatA hai, (banA rahatA hai, naShTa nahI.n hotA); usIprakAr sarva dravyo.nke viShayame.n bhI sAmAnyalakShaNabhUt sAdR^ishyadarshak ‘sat’ panese utpanna honevAle ekatvase tirohit hone par bhI (apane -apane) visheShalakShaNabhUt svarUpAstitvake avalambanase utpanna honevAlA anekatva spaShTatayA prakAshamAn rahatA hai
[bahutase (sa.nkhyApekShAse anek) aur anek prakArake (arthAt Amra, ashokAdi) vR^ikSho.nkA apanA -apanA svarUpAstitva bhinna -bhinna hai, isaliye svarUpAstitvakI apekShAse uname.n anekatva hai, parantu vR^ikShatva jo ki sarva vR^ikSho.nkA sAmAnyalakShaN hai aur jo sarva vR^ikSho.nme.n sAdR^ishya batalAtA hai, usakI apekShAse sarva vR^ikSho.nme.n ekatva hai . jab is ekatvako mukhya karate hai.n tab anekatva gauN ho jAtA hai; isIprakAr bahutase (ananta) aur anek (Chah) prakArake dravyo.nkA
1. sAdR^ishya = samAnatva .2. tirohit = tirobhUt; AchChAdit; adR^ishya .