ath dravyairdravyAntarasyArambha.n dravyAdarthAntaratva.n cha sattAyAH pratihanti —
davva.n sahAvasiddha.n saditi jiNA tachchado samakkhAdA .
siddha.n tadh Agamado NechChadi jo so hi parasamao ..98..
dravya.n svabhAvasiddha.n saditi jinAstattvataH samAkhyAtavantaH .
siddha.n tathA Agamato nechChati yaH sa hi parasamayaH ..98..
stathA ki.nchidUnacharamasharIrAkArAdiparyAyaishcha sa.nkaravyatikaraparihArarUpajAtibheden bhinnAnAmapi sarveShA.n
siddhajIvAnA.n grahaNa.n bhavati, tathA ‘sarva.n sat’ ityukte sa.ngrahanayen sarvapadArthAnA.n grahaNa.n bhavati . athavA
seneya.n vanamidamityukte ashvahastyAdipadArthAnA.n nimbAmrAdivR^ikShANA.n svakIyasvakIyajAtibhedabhinnAnA.n
yugapadgrahaNa.n bhavati, tathA sarva.n sadityukte sati sAdR^ishyasattAbhidhAnen mahAsattArUpeN shuddhasa.ngrah-
nayen sarvapadArthAnA.n svajAtyavirodhen grahaNa.n bhavatItyarthaH ..97.. ath yathA dravya.n svabhAvasiddha.n tathA
182pravachanasAr[ bhagavAnashrIku.ndaku.nd-
apanA -apanA svarUpAstitva bhinna -bhinna hai isaliye svarUpAstitvakI apekShAse uname.n anekatva
hai, parantu satpanA (-astitvapanA, ‘hai’ aisA bhAv) jo ki sarva dravyo.nkA sAmAnya lakShaN hai aur
jo sarvadravyo.nme.n sAdR^ishya batalAtA hai usakI apekShAse sarvadravyo.nme.n ekatva hai . jab is ekatvako
mukhya karate hai.n tab anekatva gauN ho jAtA hai . aur isaprakAr jab sAmAnya satpaneko mukhyatAse
lakShame.n lene par sarva dravyo.nke ekatvakI mukhyatA honese anekatva gauN ho jAtA hai, tab bhI vah
(samasta dravyo.nkA svarUp -astitva sa.nba.ndhI) anekatva spaShTatayA prakAshamAn hI rahatA hai . ]
(isaprakAr sAdR^ishya astitvakA nirUpaN huA) ..97..
ab, dravyo.nse dravyAntarakI utpatti honekA aur dravyase sattAkA 1arthAntaratva honekA
khaNDan karate hai.n . (arthAt aisA nishchit karate hai.n ki kisI dravyase anya dravyakI utpatti nahI.n
hotI aur dravyase astitva koI pR^ithak padArtha nahI.n hai) : —
anvayArtha : — [dravya.n ] dravya [svabhAvasiddha.n ] svabhAvase siddha aur [sat iti ]
(svabhAvase hI) ‘sat’ hai, aisA [jinAH ] jinendradevane [tattvataH ] yathArthataH [samAkhyAtavantaH ]
kahA hai; [tathA ] isaprakAr [AgamataH ] Agamase [siddha.n ] siddha hai; [yaH ] jo [na ichChati ] ise
nahI.n mAnatA [saH ] vah [hi ] vAstavame.n [parasamayaH ] parasamay hai ..98..
1. arthAntaratva = anyapadArthapanA .
dravyo svabhAve siddha ne ‘sat’ — tattvataH shrI jino kahe;
e siddha Che Agam thakI, mAne na te parasamay Che . 98.