ya ev hi pUrvapariNAmochChedAtmakaH pravAhasImAntaH sa ev hi taduttarotpAdAtmakaH, sa ev
cha parasparAnusyUtisUtritaikapravAhatayAtadubhayAtmak iti . evamasya svabhAvat ev trilakShaNAyA.n
pariNAmapaddhatau durlalitasya svabhAvAnatikramAttrilakShaNamev sattvamanumodanIyam; muktAphaladAm-
vat . yathaiv hi parigR^ihItadrAghimni pralambamAne muktAphaladAmani samasteShvapi svadhAmasUchchakAsatsu
muktAphaleShUttarottareShu dhAmasUttarottaramuktAphalAnAmudayanAtpUrvapUrvamuktAphalAnAmanudayanAt.h sarvatrApi
parasparAnusyUtisUtrakasya sUtrakasyAvasthAnAttrailakShaNya.n prasiddhimavatarati, tathaiv hi parigR^ihIt-
nityavR^ittinivartamAne dravye samasteShvapi svAvasareShUchchakAsatsu pariNAmeShUttarottareShvavasareShUttarottar-
pariNAmAnAmudayanAtpUrvapUrvapariNAmAnAmanudayanAt.h sarvatrApi parasparAnusyUtisUtrakasya pravAhasyA-
vasthAnAttrailakShaNya.n prasiddhimavatarati ..99..
samastarAgAdivikalpopAdhirahitasvasa.nvedanaj~nAnparyAyasya nAshastasminnev samaye tadubhayAdhArabhUtaparamAtma-
dravyasya sthitirityuktalakShaNotpAdavyayadhrauvyatrayeN sa.nbandho bhavatIti . evamutpAdavyayadhrauvyatrayeNaikasamaye
188pravachanasAr[ bhagavAnashrIku.ndaku.nd-
bAdake pariNAmake utpAdasvarUp hai, tathA vahI paraspar anusyUtise rachit ekapravAhapane dvArA
anubhayasvarUp hai .
isaprakAr svabhAvase hI trilakShaN pariNAmapaddhatime.n (pariNAmo.nkI paramparAme.n) pravartamAn
dravya svabhAvakA 1atikram nahI.n karatA isaliye 2sattvako 3trilakShaN hI 4anumodanA chAhiye –
motiyo.nke hArakI bhA.Nti .
jaise – jisane (amuk) lambAI grahaN kI hai aise laTakate huye motiyo.nke hArame.n, apane-
apane sthAno.nme.n prakAshit hote huye samasta motiyo.nme.n, pIChe -pICheke sthAno.nme.n pIChe -pICheke motI
pragaT hote hai.n isaliye, aur pahale -pahaleke motI pragaT nahI.n hote isaliye, tathA sarvatra paraspar
anusyUtikA rachayitA sUtra avasthit honese trilakShaNatva prasiddhiko prApta hotA hai . isIprakAr
jisane 5nityavR^itti grahaN kI hai aise rachit (pariNamit) dravyame.n apane apane avasaro.nme.n prakAshit
(pragaT) hote huye samasta pariNAmo.nme.n pIChe -pICheke avasaro.n par pIChe pICheke pariNAm pragaT hote
hai.n isaliye, aur pahale -pahaleke parimAm nahI.n pragaT hote hai.n isaliye, tathA sarvatra paraspar
anusyUti rachanevAlA pravAh avasthit honese trilakShaNapanA prasiddhiko prApta hotA hai .
1. atikram = ulla.nghan; tyAg .
2. sattva = satpanA; (abhedanayase) dravya .
3. trilakShaN = utpAd, vyay aur dhrauvya ye tIno.n lakShaNavAlA; trisvarUp; trayAtmak .
4. anumodanA = Ana.ndame.n sammat karanA .
5. nityavR^itti = nityasthAyitva; nitya astitva; sadA vartanA .