Pravachansar-Hindi (itrans transliteration). Gatha: 107.

< Previous Page   Next Page >


Page 207 of 513
PDF/HTML Page 240 of 546

 

background image
sarvathaikatva.n na sha.nk nIya.n; tadbhAvo hyekatvasya lakShaNam . yattu na tadbhavadvibhAvyate tatkathameka.n
syAt.h . api tu guNaguNirUpeNAnekamevetyarthaH ..106..
athAtadbhAvamudAhR^itya prathayati
saddavva.n sachcha guNo sachchev ya pajjao tti vitthAro .
jo khalu tassa abhAvo so tadabhAvo atabbhAvo ..107..
sarvadravyANA.n svakIyasvakIyasvarUpAstitvaguNen sah j~nAtavyamityarthaH ..106.. athAtadbhAva.n visheSheN
vistArya kathayatisaddavva.n sachcha guNo sachchev ya pajjao tti vitthAro saddravya.n sa.nshcha guNaH sa.nshchaiv
paryAy iti sattAguNasya dravyaguNaparyAyeShu vistAraH . tathAhiyathA muktAphalahAre sattAguN-
kahAnajainashAstramAlA ]
j~neyatattva -praj~nApan
207
ekatva hogA aisI sha.nkA nahI.n karanI chAhiye; kyo.nki tadbhAv ekatvakA lakShaN hai . jo
usarUp j~nAt nahI.n hotA vah (sarvathA) ek kaise ho sakatA hai ? nahI.n ho sakatA; parantu guN-
guNI -rUpase anek hI hai, aisA artha hai
.
bhAvArtha :bhinnapradeshatva vah pR^ithaktvakA lakShaN hai, aur atadbhAv vah anyatvakA
lakShaN hai . dravyame.n aur guName.n pR^ithaktva nahI.n hai phi ra bhI anyatva hai .
prashna :jo apR^ithak hote hai.n uname.n anyatva kaise ho sakatA hai ?
uttar :uname.n vastra aur shubhratA (saphe dI) kI bhA.Nti anyatva ho sakatA hai . vastrake
aur usakI shubhratAke pradesh bhinna nahI.n hai.n, isaliye uname.n pR^ithaktva nahI.n hai . aisA hone par bhI
shubhratA to mAtra A.Nkho.nse hI dikhAI detI hai, jIbh, nAk Adi sheSh chAr indriyo.nse j~nAt nahI.n
hotI
. aur vastra pA.Ncho.n indriyo.nse j~nAt hotA hai . isaliye (katha.nchit) vastra vah shubhratA nahI.n
hai aur shubhratA vah vastra nahI.n hai . yadi aisA na ho to vastrakI bhA.Nti shubhratA bhI jIbh, nAk
ityAdi sarva indriyo.nse j~nAt honA chAhiye . kintu aisA nahI.n hotA . isaliye vastra aur shubhratAme.n
apR^ithaktva hone par bhI anyatva hai yah siddha hotA hai .
isIprakAr dravyame.n aur sattAdi guNo.nme.n apR^ithaktva hone par bhI anyatva hai; kyo.nki dravyake
aur guNake pradesh abhinna hone par bhI dravyame.n aur guName.n sa.nj~nA -sa.nkhyA -lakShaNAdi bhed honese
(katha.nchit) dravya guNarUp nahI.n hai aur guN vah dravyarUp nahI.n hai
..106..
ab, atadbhAvako udAharaN dvArA spaShTarUpase batalAte hai.n :
‘sat dravya’, ‘sat paryAy,’ ‘sat guN’sattvano vistAr Che;
nathI te -paNe anyonya teh atatpaNu.n j~nAtavya Che. 107.