Pravachansar-Hindi (itrans transliteration). Gatha: 108.

< Previous Page   Next Page >


Page 210 of 513
PDF/HTML Page 243 of 546

 

background image
ath sarvathA.abhAvalakShaNatvamatadbhAvasya niShedhayati
ja.n davva.n ta.n Na guNo jo vi guNo so Na tachchamatthAdo .
eso hi atabbhAvo Nev abhAvo tti NiddiTTho ..108..
yaddravya.n tanna guNo yo.api guNaH sa na tattvamarthAt.h .
eSh hyatadbhAvo naiv abhAv iti nirdiShTaH ..108..
vAchyo na bhavati kevalaj~nAnAdiguNo vA siddhaparyAyo vA, muktajIvakevalaj~nAnAdiguNasiddhaparyAyashabdaishcha
shuddhasattAguNo vAchyo na bhavati
. ityeva.n paraspara.n pradeshAbhede.api yo.asau sa.nj~nAdibhedaH sa tasya
pUrvoktalakShaNatadbhAvasyAbhAvastadabhAvo bhaNyate . sa cha tadabhAvaH punarapi ki.n bhaNyate . atadbhAvaH sa.nj~nA-
lakShaNaprayojanAdibhed ityarthaH . yathAtra shuddhAtmani shuddhasattAguNen sahAbhedaH sthApitastathA yathAsa.nbhava.n
sarvadravyeShu j~nAtavya ityabhiprAyaH ..107.. ath guNaguNinoH pradeshabhedaniShedhen tamev sa.nj~nAdi-
bhedarUpamatadbhAva.n dR^iDhayatija.n davva.n ta.n Na guNo yaddravya.n sa na guNaH, yanmuktajIvadravya.n sa shuddhaH san guNo
na bhavati . muktajIvadravyashabden shuddhasattAguNo vAchyo na bhavatItyarthaH . jo vi guNo so Na tachchamatthAdo
210pravachanasAr[ bhagavAnashrIku.ndaku.nd-
isaprakAr is gAthAme.n sattAkA udAharaN dekar atadbhAvako spaShTatayA samajhAyA hai .
(yahA.N itanA visheSh hai ki jo sattA guNake sambandhame.n kahA hai, vah anya guNo.nke viShayame.n
bhI bhalIbhA.Nti samajh lenA chAhiye . jaise ki :sattA guNakI bhA.Nti ek AtmAke puruShArtha
guNako ‘puruShArthI Atmadravya’ ‘puruShArthI j~nAnAdiguN’ aur ‘puruShArthI siddhatvAdi paryAy’
isaprakAr vistarit kar sakate hai.n . abhinnapradesh honese isaprakAr vistAr kiyA jAtA hai, phi ra
bhI sa.nj~nA -lakShaN -prayojanAdi bhed honese puruShArthaguNako tathA Atmadravyako, j~nAnAdi anya guN
aur siddhatvAdi paryAyako atadbhAv hai, jo ki uname.n anyatvakA kAraN hai
..107..
ab, sarvathA abhAv vah atadbhAvakA lakShaN hai, isakA niShedh karate hai.n :
anvayArtha :[arthAt ] svarUp apekShAse [yad dravya.n ] jo dravya hai [tat na guNaH ]
vah guN nahI.n hai, [yaH api guNaH ] aur jo guN hai [saH na tattva.n ] yah dravya nahI.n hai . [eShaH
hi atadbhAvaH ] yah atadbhAv hai; [na ev abhAvaH ] sarvathA abhAv vah atadbhAv nahI.n hai;
[iti nirdiShTaH ] aisA (jinendradev dvArA) darashAyA gayA hai
..108..
svarUpe nathI je dravya te guN, guN te nahi dravya Che ,
Ane atatpaNu.n jANavu.n, na abhAvane; bhAkhyu.n jine. 108.