Pravachansar-Hindi (itrans transliteration).

< Previous Page   Next Page >


Page 218 of 513
PDF/HTML Page 251 of 546

 

background image
niShpAdikA anvayashaktIH sa.nkrAmato dravyasyAsadbhAvanibaddha ev prAdurbhAvaH, hemavadev . tathA
hiyadA.ngadAdiparyAyA evAbhidhIyante, na hem, tadA.ngadAdiparyAyasamAnajIvitAbhiH
kramapravR^ittAbhira.ngadAdiparyAyaniShpAdikAbhirvyatirekavyaktibhistAbhistAbhirhemasamAnajIvitA
yaugapadyapravR^ittA hemaniShpAdikA anvayashaktiH sa.nkrAmato hemno.asadbhAvanibaddha ev prAdurbhAvaH
.
ath paryAyAbhidheyatAyAmapyasadutpattau paryAyaniShpAdikAstAstA vyatirekavyaktayo yaugapadyapravR^itti-
mAsAdyAnvayashaktitvamApannAH paryAyAn dravIkuryuH, tathA.ngadAdiparyAyaniShpAdikAbhistAbhi-
stAbhirvyatirekavyaktibhiryaugapadyapravR^ittimAsAdyAnvayashaktitvamApannAbhira.ngadAdiparyAyA api hemI-
kriyeran
. dravyAbhidheyatAyAmapi sadutpattau dravyaniShpAdikA anvayashaktayaH kramapravR^ittimAsAdya
tattadvayatirekavyaktitvamApannA dravya.n paryAyIkuryuH, tathA hemaniShpAdikAbhiranvayashaktibhiH
nAnantasukhAmR^itatR^ipto jAtaH, na chAnya iti, tadA sadbhAvanibaddha evotpAdaH . kasmAditi chet .
puruShatvenAvinaShTatvAt . yadA tu paryAyanayavivakShA kriyate pUrva.n sarAgAvasthAyAH sakAshAdanyo.aya.n
bharatasagararAmapANDavAdikevalipuruShANA.n sa.nbandhI niruparAgaparamAtmaparyAyaH sa ev na bhavati, tadA
218pravachanasAr[ bhagavAnashrIku.ndaku.nd-
dravyako 1asadbhAvasa.nbaddha hI utpAd hai; suvarNakI hI bhA.Nti . vah isaprakAr jab bAjUba.ndhAdi
paryAye.n hI kahI jAtI hai.nsuvarNa nahI.n, tab bAjUba.ndh ityAdi paryAy jitanI TikanevAlI, kramashaH
pravartamAn, bAjUba.ndh ityAdi paryAyo.nkI utpAdak un -un vyatirek -vyaktiyo.nke dvArA, suvarNa
jitanI TikanevAlI, yugapat pravartamAn, suvarNakI utpAdak anvayashaktiyo.nko prApta suvarNake
asadbhAvayukta hI utpAd hai
.
ab, paryAyo.nkI abhidheyatA (kathanI) ke samay bhI, asat -utpAdame.n paryAyo.nko utpanna
karanevAlI ve -ve vyatirekavyaktiyA.N yugapat pravR^itti prApta karake anvayashaktipaneko prApta hotI huI
paryAyo.nko dravya karatA hai (-paryAyo.nkI vivakShAke samay bhI vyatirekavyaktiyA.N anvayashaktirUp
banatI huI paryAyo.nko dravyarUp karatI hai.n ); jaise bAjUba.ndh Adi paryAyo.nko utpanna karanevAlI ve-
ve vyatirekavyaktiyA.N yugapat pravR^itti prApta karake anvayashaktipaneko prApta karatI huI bAjuba.ndh
ityAdi paryAyo.nko suvarNa karatA hai tadnusAr
. dravyakI abhidheyatAke samay bhI, sat -utpAdame.n
dravyakI utpAdak anvayashaktiyA.N kramapravR^ittiko prApta karake us -us vyatirekavyaktitvako prApta
hotI huI, dravyako paryAye.n (-paryAyarUp) karatI hai.n; jaise suvarNakI utpAdak anvayashaktiyA.N
1. asadbhAvasa.nba.nddha = anastitvake sAth sa.nba.ndhavAlAsa.nkalit . [paryAyo.nkI vivakShAke samay
vyatirekavyaktiyo.nko mukhya aur anvayashaktiyo.nko gauN kiyA jAtA hai, isaliye dravyake asadbhAvasa.nbaddha
utpAd (asat -utpAd, avidyamAnakA utpAd) hai
. ]