shrAntasamuchchAryamANasyAtkArAmoghamantrapaden samastamapi vipratiShedhaviShamohamudasyati ..115..
ath nirdhAryamANatvenodAharaNIkR^itasya jIvasya manuShyAdiparyAyANA.n kriyAphalatvenAnyatva.n
dyotayati —
eso tti Natthi koI Na Natthi kiriyA sahAvaNivvattA .
kiriyA hi Natthi aphalA dhammo jadi Nipphalo paramo ..116..
sarvapadArtheShu draShTavyamiti ..115.. eva.n nayasaptabha~N.hgIvyAkhyAnagAthayAShTamasthala.n gatam . eva.n pUrvokta-
prakAreN prathamA namaskAragAthA, dravyaguNaparyAyakathanarUpeN dvitIyA, svasamayaparasamayapratipAdanen
tR^itIyA, dravyasya sattAdilakShaNatrayasUchanarUpeN chaturthIti svatantragAthAchatuShTayen pIThikAsthalam .
tadanantaramavAntarasattAkathanarUpeN prathamA, mahAsattArUpeN dvitIyA, yathA dravya.n svabhAvasiddha.n tathA
sattAguNo.apIti kathanarUpeN tR^itIyA, utpAdavyayadhrauvyatve.api sattaiv dravya.n bhavatIti kathanen chaturthIti
gAthAchatuShTayen sattAlakShaNavivaraNamukhyatA . tadanantaramutpAdavyayadhrauvyalakShaNavivaraNamukhyatven gAthAtraya.n,
tadanantara.n dravyaparyAyakathanen guNaparyAyak thanen cha gAthAdvaya.n, tatashcha dravyasyAstitvasthApanArUpeN prathamA,
228pravachanasAr[ bhagavAnashrIku.ndaku.nd-
saptabha.ngI satat samyaktayA uchchArit karane par 1syAtkArarUpI amogh ma.ntra padake dvArA
2‘ev’ kArame.n rahanevAle samasta virodhaviShake mohako dUr karatI hai ..115..
ab, jisakA nirdhAr karanA hai, isaliye jise udAharaNarUp banAyA gayA hai aise
jIvakI manuShyAdi paryAye.n kriyAkA phal hai.n isaliye unakA anyatva (arthAt ve paryAye.n
badalatI rahatI hai.n, isaprakAr) prakAshit karate hai.n : —
1. syAdvAdame.n anekAntakA sUchak ‘syAt’ shabda samyaktayA prayukta hotA hai . vah ‘syAt pad ekAntavAdame.n
rahanevAle samasta virodharUpI viShake bhramako naShTa karaneke liye rAmabAN ma.ntra hai .
2. anekAntAtmak vastusvabhAvakI apekShAse rahit ekAntavAdame.n mithyA ekAntako sUchit karatA huA jo
‘ev’ yA ‘hI’ shabda prayukta hotA hai vah vastusvabhAvase viparIt nirUpaN karatA hai, isaliye usakA yahA.N
niShedh kiyA hai . (anekAntAtmak vastusvabhAvakA dhyAn chUke binA, jis apekShAse vastukA kathan chal
rahA ho us apekShAse usakA nirNItattva — niyamabaddhatva — nirapavAdatva batalAneke liye ‘ev’ yA ‘hI’
shabda prayukta hotA hai, usakA yahA.N niShedh nahI.n samajhanA chAhiye .)
nathI ‘A ja’ evo koI, jyA.n kiriyA svabhAv – nipanna Che;
kiriyA nathI pha lahIn, jo niShpha La dharam utkR^iShTa Che . 116.