Pravachansar-Hindi (itrans transliteration).

< Previous Page   Next Page >


Page 234 of 513
PDF/HTML Page 267 of 546

 

234pravachanasAr[ bhagavAnashrIku.ndaku.nd-

amI manuShyAdayaH paryAyA nAmakarmanirvR^ittAH santi tAvat . na punaretAvatApi tatra jIvasya svabhAvAbhibhavo.asti, yathA kanakabaddhamANikyaka.nk NeShu mANikyasya . yattatra naiv jIvaH svabhAvamupalabhate tat svakarmapariNamanAt, payaHpUravat . yathA khalu payaHpUraH pradeshasvAdAbhyA.n pichumandachandanAdivanarAjI.n pariNamanna dravatvasvAdutvasvabhAvamupalabhate, tathAtmApi pradeshabhAvAbhyA.n karmapariNamanAnnAmUrtatvaniruparAgavishuddhimattvasvabhAvamupalabhate ..118.. labdhasvabhAvA na bhavanti, ten kAraNen svabhAvAbhibhavo bhaNyate, na cha jIvAbhAvaH . katha.nbhUtAH santo labdhasvabhAvA na bhavanti . pariNamamANA sakammANi svakIyodayAgatakarmANi sukhaduHkharUpeN pariNamamAnA iti . ayamatrArthaHyathA vR^ikShasechanaviShaye jalapravAhashchandanAdivanarAjirUpeN pariNataH sansvakIy-

TIkA :pratham to, yah manuShyAdiparyAye.n nAmakarmase niShpanna hai.n, kintu itanese bhI vahA.N jIvake svabhAvakA parAbhav nahI.n hai; jaise kanakabaddha (suvarName.n ja.De huye) mANikavAle ka.nkaNo.nme.n mANikake svabhAvakA parAbhav nahI.n hotA tadanusAr . jo vahA.N jIv svabhAvako upalabdha nahI.n karatAanubhav nahI.n karatA so svakarmarUp pariNamit honese hai, pAnIke pUr (bA.Dh.h.h) kI bhA.Nti . jaise pAnIkA pUr pradeshase aur svAdase nimba -chandanAdivanarAjirUp (nIm, chandan ityAdi vR^ikSho.nkI lambI pa.nktirUp) pariNamit hotA huA ( apane 1dravatva aur 2svAdutvarUp svabhAvako upalabdha nahI.n karatA, usIprakAr AtmA bhI pradeshase aur bhAvase svakarmarUp pariNamit honese (apane) amUrtatva aur 3niruparAg vishuddhimatvarUp svabhAvako upalabdha nahI.n karatA .

bhAvArtha :manuShyAdiparyAyo.nme.n karma kahI.n jIvake svabhAvako na to hanatA hai aur na AchChAdit karatA hai; parantu vahA.N jIv svaya.n hI apane doShase karmAnusAr pariNaman karatA hai, isaliye use apane svabhAvakI upalabdhi nahI.n hai . jaise pAnIkA pUr pradeshakI apekShAse vR^ikSho.nke rUpase pariNamit hotA huA apane pravAhIpanerUp svabhAvako upalabdha karatA huA anubhav nahI.n karatA, aur svAdakI apekShAse vR^ikSharUp pariNamit hotA huA apane svAdiShTapanerUp svabhAvako upalabdha nahI.n karatA, usIprakAr AtmA bhI pradeshakI apekShAse svakarmAnusAr pariNamit hotA huA apane amUrtasvarUp svabhAvako upalabdha nahI.n karatA aur bhAvakI apekShAse svakarmarUp pariNamit hotA huA uparAgase rahit vishuddhivAlApanArUp apane svabhAvako upalabdha nahI.n karatA . isase yah nishchit hotA hai ki manuShyAdiparyAyo.nme.n jIvo.nko apane hI doShase apane 1. dravatva = pravAhIpanA . 2. svAdutva = svAdiShTapanA . 3. niruparAg -vishuddhimatva = uparAg (-malinatA, vikAr) rahit vishuddhivAlApanA [arUpIpanA aur nirvikAr

-vishuddhivAlApanA AtmAkA svabhAv hai . ]