Pravachansar-Hindi (itrans transliteration). Gatha: 120.

< Previous Page   Next Page >


Page 237 of 513
PDF/HTML Page 270 of 546

 

kahAnajainashAstramAlA ]
j~neyatattva -praj~nApan
237
sa.nbhavAtsa.nbhavavilayasvarUpe sa.nbhavataH; tato devAdiparyAye sa.nbhavati manuShyAdiparyAye vilIyamAne
chAnyaH sa.nbhavo.anyo vilay iti kR^itvA sa.nbhavavilayavantau devAdimanuShyAdiparyAyau sa.nbhAvyete ev
tataH pratikShaNa.n paryAyairjIvo.anavasthitaH
..119..
ath jIvasyAnavasthitatvahetumudyotayati
tamhA du Natthi koI sahAvasamavaTThido tti sa.nsAre .
sa.nsAro puN kiriyA sa.nsaramANassa davvassa ..120..
tasmAttu nAsti kashchit svabhAvasamavasthit iti sa.nsAre .
sa.nsAraH punaH kriyA sa.nsarato dravyasya ..120..

ghaTAdhArabhUtamR^ittikAdravyavat manuShyaparyAyadevaparyAyAdhArbhUtasa.nsArijIvadravyavadvA . kShaNabha~N.hgasamudbhave hetuH kathyate . sa.nbhavavilay tti te NANA sa.nbhavavilayau dvAviti tau nAnA bhinnau yataH kAraNAttataH paryAyArthikanayen bha~N.hgotpAdau . tathAhiya ev pUrvoktamokShaparyAyasyotpAdo mokShamArgaparyAyasya vinAsh- stAvev bhinnau na cha tadAdhArabhUtaparamAtmadravyamiti . tato j~nAyate dravyArthikanayen nityatve.api paryAyarUpeN vinAsho.astIti ..119.. ath vinashvaratve kAraNamupanyasyati, athavA prathamasthale.a- dhikArasUtreN manuShyAdiparyAyANA.n karmajanitatven yadvinashvaratva.n sUchita.n tadev gAthAtrayeN visheSheN hai’ aisA kahA jAne par, un dono.nke AdhArabhUt dhrauvyakA anyapanA asa.nbhavit honese utpAd aur vyayakA svarUp pragaT hotA hai; isaliye devAdiparyAyake utpanna hone par aur manuShyAdiparyAyake naShTa hone par, ‘anya utpAd hai aur anya vyay hai’ aisA mAnanese (is apekShAse) utpAd aur vyayavAlI devAdiparyAy aur manuShyAdiparyAy pragaT hotI hai (-lakShame.n AtI hai ); isaliye jIv pratikShaN paryAyo.nse anavasthit hai ..119.. ab, jIvakI anavasthitatAkA hetu pragaT karate hai.n :

anvayArtha :[tasmAt tu ] isaliye [sa.nsAre ] sa.nsArame.n [svabhAvasamavasthitaH iti ] svabhAvase avasthit aisA [kashchit na asti ] koI nahI.n hai; (arthAt sa.nsArame.n kisIkA svabhAv keval ekarUp rahanevAlA nahI.n hai ); [sa.nsAraH punaH ] aur sa.nsAr to [sa.nsarataH ] sa.nsaraN karate huye (gol phi rate huye, parivartit hote huye) [dravyasya ] dravyakI [kriyA ] kriyA hai ..120..

tethI svabhAve sthir evu.n na koI Che sa.nsAramA.n; sa.nsAr to sa.nsaraN karatA dravya kerI Che kriyA. 120.