muttA i.ndiyagejjhA poggaladavvappagA aNegavidhA .
mUrtAnA.n guNAnAmindriyagrAhyatva.n lakShaNam . amUrtAnA.n tadev viparyastam . te cha mUrtAH pudgaladravyasya, tasyaivaikasya mUrtatvAt . amUrtAH sheShadravyANA.n, pudgalAdanyeShA.n sarveShAmapya- mUrtatvAt ..131..
j~nAtavyaH ..130.. ath mUrtAmUrtaguNAnA.n lakShaNa.n sa.nbandha.n cha nirUpayati — muttA i.ndiyagejjhA mUrtA guNA indriyagrAhyA bhavanti, amUrtAH punarindriyaviShayA na bhavanti iti mUrtAmUrtaguNAnAmindriyAnindrayaviShayatva.n lakShaNamuktam . idAnI.n mUrtaguNAH kasya sa.nbandhino bhavantIti sa.nbandha.n kathayati . poggaladavvappagA aNegavidhA mUrtaguNAH pudgaladravyAtmakA anekavidhA bhavanti; pudgaladravyasa.nbandhino bhavantItyarthaH . amUrtaguNAnA.n
anvayArtha : — [indriyagrAhyAH mUrtAH ] indriyagrAhya aise mUrtaguN [pudgaladravyAtmakAH ] pudgaladravyAtmak [anek vidhAH ] anek prakArake hai.n; [amUrtAnA.n dravyANA.n ] amUrta dravyo.nke [guNAH ] guN [amUrtAH j~nAtavyAH ] amUrta jAnanA chAhiye ..131..
TIkA : — mUrta guNo.nkA lakShaN indriyagrAhyatva hai; aur amUrtaguNo.nkA usase viparIt hai; (arthAt amUrta guN indriyo.nse j~nAt nahI.n hote .) aur mUrta guN pudgaladravyake hai.n, kyo.nki vahI (pudgal hI) ek mUrta hai; aur amUrta guN sheSh dravyo.nke hai.n, kyo.nki pudgalake atirikta sheSh sabhI dravya amUrta hai.n ..131..
ab, mUrta pudgaladravyake guN kahate hai.n : — guN mUrta indriyagrAhya te pudgalamayI bahuvidh Che; dravyo amUrtik jeh tenA guN amUrtik jANaje. 131. Che varNa tem ja ga.ndh vaLI ras -sparsha pudgaladravyane,