dharmatvAchcha tadekadeshasarvalokaniyamo nAsti . kAlajIvapudgalAnAmityekadravyApekShayA ekadesh anekadravyApekShayA punara.njanachUrNapUrNasamudgakanyAyen sarvalok eveti ..136..
svakIyasvakIyasvarUpe tiShThanti tathApi vyavahAreN lokAkAshe tiShThantIti . atra yadyapyanantajIv- dravyebhyo.anantaguNapudgalAstiShThanti tathApyekadIpaprakAshe bahudIpaprakAshavadvishiShTAvagAhashaktiyogenA- sa.nkhyeyapradeshe.api loke.avasthAna.n na virudhyate ..136.. ath yadevAkAshasya paramANuvyAptakShetra.n pradesh- lakShaNamukta.n sheShadravyapradeshAnA.n tadeveti sUchayati — jadh te NabhappadesA yathA te prasiddhAH paramANu- vyAptakShetrapramANAkAshapradeshAH tadhappadesA hava.nti sesANa.n tenaivAkAshapradeshapramANen pradeshA bhavanti . keShAm . shuddhabuddhaikasvabhAva.n yatparamAtmadravya.n tatprabhR^itisheShadravyANAm . apadeso paramANU apradesho dvitIyAdi- pradesharahito yo.asau pudgalaparamANuH teN padesubbhavo bhaNido ten paramANunA pradeshasyodbhav niyam nahI.n hai . (aur) kAl, jIv tathA pudgal ek dravyakI apekShAse lokake ekadeshame.n rahate hai.n aur anek dravyo.nkI apekShAse a.njanachUrNa (kAjal) se bharI huI DibiyAke nyAyAnusAr samasta lokame.n hI hai.n ..136.. ab, yah kahate hai.n ki pradeshavattva aur apradeshavattva kis prakArase sa.nbhav hai : —
anvayArtha : — [yathA ] jaise [te nabhaH pradeshAH ] ve AkAshapradesh hai.n, [tathA ] usIprakAr [sheShANA.n ] sheSh dravyo.nke [pradeshAH bhavanti ] pradesh hai.n (arthAt jaise – AkAshake pradesh paramANurUpI gajase nApe jAte hai . usIprakAr sheSh dravyo.nke pradesh bhI isIprakAr nApe jAte hai.n ) . [paramANuH ] paramANu [apradeshaH ] apradeshI hai; [ten ] usake dvArA [pradeshodbhavaH bhaNitaH ] pradeshodbhav kahA hai ..137..
je rIt Abh -pradesh, te rIt sheSh dravya -pradesh Che; apradesh paramANu vaDe udbhav pradesh taNo bane. 137.
270pravachanasAr[ bhagavAnashrIku.ndaku.nd-