asti hi samasteShvapi vR^ittya.nsheShu samayapadArthasyotpAdavyayadhrauvyatvamekasmin vR^ittya.nshe tasya darshanAt . upapattimachchaitat, visheShAstitvasya sAmAnyAstitvamantareNAnupapatteH . ayamev cha dubhayAdhArabhUtA~N.hgulidravyasthAnIyen kAlANudravyarUpeN dhrauvyamiti kAladravyasiddhirityarthaH ..142.. ath pUrvoktaprakAreN yathA vartamAnasamaye kAladravyasyotpAdavyayadhrauvyatva.n sthApita.n tathA sarvasamayeShva- stIti nishchinoti — egamhi sa.nti samaye sa.nbhavaThidiNAsasaNNidA aTThA ekasminsamaye santi vidyante . ke . avasthit na ho ? (kAl padArthake ek vR^ittya.nshame.n bhI utpAd aur vinAsh yugapat hote hai.n, isaliye vah niranvay arthAt kha.nDit nahI.n hai, isaliye svabhAvataH avashya dhruv hai .)
isaprakAr ek vR^ittya.nshame.n kAlapadArtha utpAd – vyay – dhrauvyavAlA hai, aisA siddha huA ..142..
ab, (jaise ek vR^ittya.nshame.n kAlapadArtha utpAd – vyay – dhrauvyavAlA siddha kiyA hai usIprakAr) sarva vR^ittya.nsho.nme.n kAlapadArtha utpAd – vyay – dhrauvyavAlA hai aisA siddha karate hai.n : —
anvayArtha : — [ekasmin samaye ] ek – ek samayame.n [sa.nbhavasthitinAshasa.nj~nitAH arthAH ] utpAd, dhrauvya aur vyay nAmak artha [samayasya ] kAlake [sarvakAla.n ] sadA [sa.nti ] hote hai.n . [eShaH hi ] yahI [kAlANusadbhAvaH ] kAlANukA sadbhAv hai; (yahI kAlANuke astitvakI siddhi hai .).143..
TIkA : — kAlapadArthake sabhI vR^ittya.nshome.n utpAd – vyay – dhrauvya hote hai.n, kyo.nki (142vI.n gAthAme.n jaisA siddha huA hai tadanusAr) ek vR^ittya.nshame.n ve (utpAd – vyay – dhrauvya) dekhe jAte hai.n . aur yah yogya hI hai, kyo.nki visheSh astitva sAmAnya astitvake binA nahI.n ho