Pravachansar-Hindi (itrans transliteration). Gatha: 144.

< Previous Page   Next Page >


Page 284 of 513
PDF/HTML Page 317 of 546

 

samayapadArthasya siddhayati sadbhAvaH . yadi visheShasAmAnyAstitve siddhayatastadA ta astitva- mantareN na siddhayataH katha.nchidapi ..143..

ath kAlapadArthasyAstitvAnyathAnupapattyA pradeshamAtratva.n sAdhayati
jassa Na sa.nti padesA padesametta.n va tachchado NAdu.n .
suNNa.n jAN tamattha.n attha.ntarabhUdamatthIdo ..144..
yasya na santi pradeshAH pradeshamAtra.n vA tattvato j~nAtum .
shUnya.n jAnIhi tamarthamarthAntarabhUtamastitvAt ..144..

sa.nbhavasthitinAshasa.nj~nitA arthAH dharmAH svabhAvA iti yAvat . kasya sa.nbandhinaH . samayassa samayarUpaparyAyasyotpAdakatvAt samayaH kAlANustasya . savvakAla.n yadyekasmin vartamAnasamaye sarvadA tathaiv . es hi kAlANusabbhAvo eShaH pratyakShIbhUto hi sphu TamutpAdavyayadhrauvyAtmakakAlANusadbhAv iti . tadyathAyathA pUrvamekasamayotpAdapradhva.nsAdhAreNA~N.hgulidravyAdidR^iShTAnten vartamAnasamaye kAladravyasyo- tpAdavyayadhrauvyatva.n sthApita.n tathA sarvasamayeShu j~nAtavyamiti . atra yadyapyatItAnantakAle durlabhAyAH sarvaprakAropAdeyabhUtAyAH siddhagateH kAlalabdhirUpeN bahira~N.hgasahakArI bhavati kAlastathApi nishchayanayen nijashuddhAtmatattvasamyakshraddhAnaj~nAnAnuShThAnasamastaparadravyechChAnirodhalakShaNatapashcharaNarUpA yA tu nishchayachatu- rvidhArAdhanA saiv tatropAdAnakAraNa.n, na cha kAlasten kAraNen sa hey iti bhAvArthaH ..143.. sakatA . yahI kAlapadArthake sadbhAvakI (astitvakI) siddhi hai; (kyo.nki) yadi visheSh astitva aur sAmAnya astitva siddha hote hai.n to ve astitvake binA kisI bhI prakArase siddha nahI.n hote ..143..

ab, kAlapadArthake astitvakI anyathA anupapatti honese (arthAt kAl padArthakA astitva anya kisI prakAr nahI.n ban sakaneke kAraN) usakA pradeshamAtrapanA siddha karate hai.n :

anvayArtha :[yasya ] jis padArthake [pradeshAH ] pradesh [pradeshamAtra.n vA ] athavA ekapradesh bhI [tattvataH ] paramArthataH [j~nAtum na sa.nti ] j~nAt nahI.n hote, [tam artham ] us padArthako [shUnya.n jAnIhi ] shUnya jAno[astitvAt arthAntarabhUtam ] jo ki astitvase arthAntarabhUt (-anya) hai ..144..

je arthane na bahu pradesh, na ek vA paramArthathI,
te artha jANo shUnya kevaL
anya je astitvathI. 144.

284pravachanasAr[ bhagavAnashrIku.ndaku.nd-